اصل۳۳ یوگیاکارتا: حق آزادی از جرم‌انگاری و مجازات بر اساس گرایش جنسی، هویت جنسیتی، بیان جنسیتی یا صفات و شاخص‌های جنسی
هر کس حق دارد، از جرم‌انگاری و هر شکلی از مجازات مستقیم یا غیرمستقیم مبتنی بر گرایش جنسی، هویت جنسیتی، بیان جنسیتی یا شاخص‌های جنسی واقعی یا فرض‌شده، آزاد باشد.
این در حالی است که بر اساس قوانین جمهوری اسلامی برای روابط جنسی بین دو همجنس مجازات تا حد اعدام در نظر گرفته شده است. همچنین اعضای جامعه‌ی ال‌جی‌بی‌تی+ و اشخاصی که دارای بیان جنسیتی متفاوت هستند توسط جمهوری اسلامی تحت آنچه که آن را «بهشت اشخاص ترنس» می‌نامند مجبور به انجام عمل‌های اجباری و غیرقابل بازگشت تطبیق/تغییر جنسیت می‌شوند.
اما بر اساس اصول یوگیاکارتا دولت‌ها موظف‌اند:
الف. تضمین کنند که احکام قانونی، از جمله در قوانین عرفی، مذهبی و بومی، چه احکام صریح و چه کاربرد احکام جزایی مانند اعمال خلاف قانون طبیعت، اخلاق، عفت عمومی، ولگردی، رابطه جنسی هم‌جنس‌گرایانه و تبلیغات، گرایش جنسی یا هویت یا بیان جنسیتی را جرم‌انگاری نکرده و در ارتباط با آن‌ها هیچ مجازاتی تعیین نکند؛
ب. سایر اشکال جرم‌انگاری و مجازات که حقوق و آزادی‌های مبتنی بر گرایش جنسی، هویت جنسیتی، بیان جنسیتی یا شاخص‌های جنسی را تحت تاثیر قرار می‌دهد، از جمله جرم‌انگاری کارگری جنسی، سقط جنین، انتقال غیرعمدی اچ‌آی‌وی، روابط خارج از ازدواج، مزاحمت، هرزه‌گردی و گدایی را لغو کنند؛
پ. مادامی که لغو صورت نگرفته، اِعمال قوانین تبعیض‌آمیزی را که گرایش جنسی، هویت جنسیتی، بیان جنسیتی یا شاخص‌های جنسی را جرم‌انگاری می‌کند یا بر آن اساس مجازات کیفری عمومی صادر می‌کند، متوقف سازد؛
ت. هرگونه محکومیت و سوءپیشینه کیفری مربوط به جرایم گذشته تحت قوانینی که گرایش جنسی، هویت جنسیتی، بیان جنسیتی و شاخص‌های جنسی را به طور خودسرانه جرم‌انگاری کرده‌اند را رفع و حذف کنند؛
ث. آموزش ضابطان قضایی، ماموران اجرای قانون و ارائه دهندگان خدمات بهداشتی درباره وظایف حقوق بشری نسبت به گرایش جنسی، هویت جنسیتی، بیان جنسیتی یا شاخص‌های جنسی را تضمین کنند؛
ج. تضمین کنند که ماموران اجرای قانون و سایر افراد و گروه‌ها برای اعمال خشونت، ارعاب یا آزار بر اساس جرم‌انگاری گرایش جنسی، هویت جنسیتی، بیان جنسیتی و شاخص‌های جنسی مسئول قلمداد شوند؛
چ. برای کسانی که از جرم‌انگاری و مجازات‌گذاری بر اساس گرایش جنسی، هویت جنسیتی، بیان جنسیتی و شاخص‌های جنسی متاثر شده‌اند، دسترسی موثر به سامانه حمایت حقوقی، دادرسی و جبران خسارات تضمین کنند؛
ح. رویه‌ها و درمان‌های اصلاح بدن را که با رضایت آزادانه و آگاهانه قبلی فرد صورت می‌گیرد جرم‌زدایی کنند.
یوگیاکارتانین ۳۳جی اصلی: جینسی یؤنلیم، جینسیتی کیملیگی، جینسیت ایفاده‌سی و یا جینسیت اؤزللیک‌لری اساسیندا گوناهلاندیرماماق یا جزالاندیرماماق آزادلیغی
هر کس، شخصین گرچک و یا آلقیلانان جینسی یؤنلیمی، جینسیت کیملیگی، جینسیت ایفاده‌سی و یا جینسیت اؤزل‌لیکلریندن بیر باشا و یا دولایی یول‌لا قایناقلانان هر هانگی بیر جزالاندیرما و یا گوناهلاندیرمادان قورونما حقوقونا صاحیب‌دیر.
بو بیر حالدادیر کی جمهوری اسلامی‌نین قانونلارینا گؤره همجینس آراسینداکی جینسی موناسیبت اعداما قدر جزا آلماقدادیر. همچنین ل‌گ‌ب‌ت+ توپلومونون عضولری و فرقیلی جینسیتی بیانا صاحیب اولان شخص‌لر جمهوری اسلامی طرفیندن «ترنس‌لرین جنتی» آدی آلتیندا اویقولانان زورونلو و گئری دؤنوشو اولمایان جینسیت اویومو/دییشیمی اعملیاتینا مجبور بوراخیلماقدالار.
بو اوزدن دولت‌لرین وظیفه‌سی‌دیر:
الف. ایستر آچیق حوکوم‌لرین ایستر طبیعته قارشی حرکت‌لر، اخلاق، عمومی اخلاق، ائشجینسل‌لیک و پروپاقاندا قانونلارینا بنزر عمومی جزا حوکوم‌لرینین اویوقلانماسی یولو ایله اولسون، عرفی، دینی و یئرلی حقوق داخیل اوللاراق، قانونی حوکوم‌لرین جینسی یؤنلیم، جینسیتی کیملیگی و جینسیت ایفاده‌سینی گوناه حالینه گتیرمه‌مه‌سینی و یا بونلارلا ایلگیلی هر هانسی بیر جزالاندیرما طلبینده اولماماغی تامین ائدجکدیر.
ب. سکس ایشچیلیگی، کورتاژ، ایستمسیز اولاراق اچ‌آی‌وی ترانسفر، زینا، راحاتسیزلیق وئرمه، دیلنجی‌لیک سوچلاماسی داخیل اولماقلا، جینسی یؤنلیم، جینسیتی کیملیک، جینسیت ایفاده‌سی و یا جینسیت خصوصیتلری اساسیندا حق و آزادلیق‌لارا تاثیر ائدن باشقا گوناهلاندیرما و جزالاندرما نوع‌لارینی اورتادان قالدیراجاق‌دیر.
پ. جینسی یؤنلیم، جینسیتی کیملیک، جینسیت ایفاده‌سی و یا جینسیت خصوصیتلری اساسیندا گوناهلاندیرمادا و یا گئنل جزا جزالاندیرمالاری گتیرن آیر‌سئچکیلیکلی قانونولارین ایبطاللاریندان اول اویقولامالارینا سون وئرجک‌دیر.
ت. جینسی یؤنلیم، جینسیتی کیملیک، جینسیت ایفاده‌سی و یا جینسیت خصوصیتلری اساسیندا شخص‌لرین اؤزباشینا گوناهلاندیران قانون‌لاردان قایناقلانان گئچمیش گوناه‌لارا داییر حوکوم‌لری پوزاجاق و بو سابیقه قئید‌لرینی سیلجک‌لر.
ث. محکمه و محکمه اورقانلاری و ساغلیق خیرمت‌لری وئرن اوچون جینسی یؤنلیم، جینسیتی کیملیک، جینسیت ایفاده‌سی و یا جینسیت خصوصیتلری ایله ایلگیلی اینسان حقوق‌لاری مسئولیت‌لری قونوسوندا معلومات وئریلمه‌سینی تامین ائتسین‌لر.
ج. محکمه اورقانلاری و باشقا شخص‌لرین و یا قوروپ‌لارین، جینسی یؤنلیم، جینسیتی کیملیک، جینسیت ایفاده‌سی و یا جینسیت خصوصیتلرینین گوناه حالینه گتیره‌بیلمه‌سینه دایالی هر نوع شیددت، سوءایستیفاده و ایستیثمار داورانیشلاریندان مسئول توتولماسینی تامین ائتسین‌لر.
چ. جینسی یؤنلیم، جینسیتی کیملیک، جینسیت ایفاده‌سی و یا جینسیت خصوصیتلری اساسیندا گوناهلاندیرما و جزالاندیرمادان تاثیر آلانلار اوچون حقوقی دستک سیستم‌لرینه، عدالت و چؤزوم یول‌لاری تاثیرلی الده ائدیلمه‌سی تامین ائدیلجک‌دیر.
ح. شخصین اؤنجه‌دن آلینان، آزادلیق و آیدینلاتیلمیش تصدیقی ایله گرچکلشدیریلن ووجود مودیفیکاسیون پروسه‌دورونو و تداوی‌لرینی گوناه اولماقدان چیخاراجاقلار.
ڕێسای -٣٣ مافی ئازادی لە تاوانبارکردن لەسەر بنەمایخواساتی ڕەگەزی و پێناسەی جێندەریو دەربڕینی جێندەریو یاخود شاخە ڕەگەزییەکان
هەموو کەسێک مافی هەیە، لە تاوانبارکردن و هەر جۆرە سزایەکی ڕاستەوخۆ یان ناڕاستەوخۆ، کەلەسەر بنەمای خواستی ڕەگەزی یان پێناسەی جێندیری یان دەربڕینی جێندەری و شاخە ڕەگەزییە کەتوارییەکان یاخود گریمانەکراوەکان، ئازاد بێت.
بەپێی یاساکانی کۆماری ئیسلامی، پەیوەندییە سێکسییەکانی نێوان هاوڕەگەزخوازان سزای مەرگیان هەیە. هەروەها ئەندامانی کۆمەڵگەی ئێل جی بی تی+ و ئەو کەسانەی کە دەربڕینی جێندەری جیاوازیان هەیە لەلایەن کۆماری ئیسلامییەوە ناچار دەکرێن کە ئۆپەراسیۆنی گۆڕینی ڕەگەزی بەزۆر ئەنجام بدەن لەلایەن کۆماری ئیسلامییەوە لەژێر ئەوەی پێی دەڵێن بەهەشتی کەسێکی ترانس.
ئ – دڵنیابوونەوە لەوەی کە حوکمە یاساییەکان، بۆ وێنە لە یاسا عورفیەکان و ئایینی و مەزهەبییەکاندا، چ یاسا ڕاشکاو و ڕوونەکان و چ یاسا بەرکارەکانی یاسای سەزادان، بەبیانووی پێچەوانەبوون لەگەڵ یاسای سروشەتیو ئەخالقەیو بیروڕای گشتی و وێڵەگەردی، پەیوەندی نێوان دوو هاوڕەگەزخوازی پێگەیشتوو لە چوارچێوەی خواسەتی خۆیانەدا، وە بابەتەکانی پەیوەندیەدار بە خواسەتی ڕەگەزی و پێناسەی جێنەدەری و دەربڕینی جێندەریو شاخە ڕەگەزییەکان بە تاوان ناناسێنن و هیچ جۆرە سزایەک دانانێن.
ب-شێوازەکانی دیکەی تاوانبارکردن و سزادان کە ماف و ئازادیەکان کە لەسەر بنەمایخواستی ڕەگەزی و پێناسەی جێندەری و دەربڕینی جێندەری یان خەسڵەتە ڕەگەزیی و زایەنەدییەکانی دیکە لەخۆدەگرن، بۆ وێنە تاوانبارکردن بەهۆی کارکەری سێکسەییەوە، لەباربردن، گواسەتنەوەی نامەبەسەتانەی ئایەدز، پەیوەنەدیەکانی دەرەوەی هاوسەرگیری، هەر اسانکردن و هەرزەکاری و سواڵ و گەدایی، هەڵبوەشێنەوە.
پ– مادام کە هەڵوەشانەوە جێنەکەوتووە، ئەوا پێویستە جێبەجێکردنی یاسا جیا کاریەکان کە لەسەر بنەمای خواستی ڕەگەزی، پێناسی جێندەری، دەربڕینی جێندەری، شاخە ڕەگەزییەکان سەپێنراوە و تاوانکاری ئەو بابەتانەی سەپاندووە، هەڵپەسێر در ێن.
ت- هەرجۆرە تاوانبارکردن و تۆمارێکی تاوانباری و سزادان پەیوەست بە تاوانەکانی ڕابردوو، بەپێی یاسا گەلێک کە خواستی ڕەگەزی و پێناسی جێندەری، دەربڕینی جێندەری، شاخە ڕەگەزییەکان، خۆسەرانە و هەڕەمەکەی بە تاوان ناساندووە، بسڕدرێنەوە.
و- پەروەردە کردنی ئەفسەرانی دادوەری و ئەفسەرانی جێبەجێکردنی یاسا و دابینکەرانی چاودێری تەندروستی سەبارەت بە ئەرکی مافی مرۆڤ لە پەیوەندی بە بابەتەکانی خواستی ڕەگەزی، پێناسی جێندەری، دەربڕینی جێندەری، شاخە ڕەگەزییەکان، لە ئەستۆ بگرن.
ج- دڵنیابوونەوە لەوەی کە ئەفسرانی سپاندنی یاسا و تال و گروپەکانی تەر، پیشەنگەری کرداری توندوتیژی و تۆقاندن و گێچەڵکردن نەبن لەسەر بنەمای تاوانبارکردنی خواستی ڕەگەزی و پێناسی جێندەری، دەربڕینی جێندەری، شاخە ڕەگەزییەکان، بە هەموو جۆرێک بەرپرسیار بهێڵرێنەوە.
چ- بۆ ئەو کەسانەی کە بەهۆی تاوانبارکر دن و سزادانەوە لە سر ڕێسای خواسەتی ڕەگەزی و پێناسەی جێنەدەری و دەربڕینی جێندەریو شاخە ڕەگەزییەکانەوە زەرەرمەند بوون،ئەوا پێویستە دڵنیابنەوە لە دەستڕا گەیشتنی کاریگەر و بەجێ بۆ سیستەمی پاراستنی یاسایی، دا کۆکی و قەرەبووکردنەوە.
ح- ڕەوشت و چارەسەرەکانی چاکسازی لەشی کە بە نا ڕەزامەندی و نا گایانەی پێشووی تاک ئەنجام دەدرێ، بە تاوان بناسرێ.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.