کمیته حقیقتیاب سازمان ملل تعذیب جنسیتی معترضان الجیبیتی+ در ایران را به رسمیت شناخت
کمیته حقیقتیاب سازمان ملل درباره ایران تأیید کرده است که اقلیتهای جنسی و جنسیتی در جریان اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» به طور سیستماتیک هدف تعذیب (آزار و اذیت حاد) بر مبنای گرایش جنسی و هویت جنسیتی قرار گرفتهاند. این گزارش که امروز به شورای حقوق بشر ارائه میشود، نشان میدهد که مقامات جمهوری اسلامی در کارزار سازمانیافته خشونت و تبعیض علیه افراد الجیبیتی+ شامل شکنجه، بازداشت خودسرانه و آزار و اذیت نقش داشتهاند.
این گزارش میگوید که «در جریان اعتراضات، افراد الجیبیتی+ به دلیل گرایش جنسی و هویت جنسیتی واقعی یا مفروض خود به شکل ویژهای مورد هدف قرار گرفتند. در دوران بازداشت، این افراد مورد توهینهای تحقیرآمیز، تهدیدها و رفتارهایی قرار گرفتند که مصداق شکنجه است.» این گزارش همچنین میگوید که «افراد الجیبیتی+ برای گرفتن اعتراف، با تهدید به افشای هویتشان برای خانوادهها یا اطرافیان خود مواجه شدند.» گزارش کمیته حقیقتیاب تأیید میکند که افراد الجیبیتی+ در دوران بازداشت خشونتهای جنسی، لفظی و فیزیکی را تجربه کردهاند و برخی از آنان در جریان اعتراضات یا در حین بازداشت مورد تجاوز و آزار جنسی قرار گرفتهاند.
ششرنگ از یافتههای کمیته حقیقت یاب استقبال میکند که علاوه بر به رسمیت شناختن رنجهای افراد الجیبیتی+، مشارکت آنها را در فضای سیاسی ایران نیز تأیید میکند.
شادی امین، مدیر ششرنگ در اینباره گفت: «برای نخستین بار، سازمان ملل رسما تایید کرده است که افراد الجیبیتی+ در ایران نه تنها به طور سیستماتیک مورد تبعیض قرار گرفتهاند، بلکه به دلیل گرایش جنسی و هویت جنسیتی خود هدف جنایات علیه بشریت بودهاند. این پیام قدرتمندی است برای افراد الجیبیتی+ در ایران، به ویژه برای آنهایی که زندانی، شکنجه یا کشته شدهاند، که مبارزه آنها دیده میشود و عدالت پیگیری خواهد شد.»
در میانه خیزش زن، زندگی، آزادی» که پس از مرگ ژینا (مهسا) امینی در شهریور ۱۴۰۱ در ایران رخ داد و در واکنش به سرکوب وحشیانه معترضان، شورای حقوق بشر سازمان ملل یک کمیته حقیقتیاب بینالمللی مستقل را برای بررسی موارد نقض حقوق بشر مرتبط با اعتراضات، به ویژه آنهایی که زنان و کودکان را تحت تأثیر قرار دادند، ایجاد کرد.
با وجود اینکه مقامات ایرانی از ورود سه کارشناس این هیات به کشور جلوگیری کردند، آنها توانستند دومین گزارش خود را به شورا ارائه کنند که بار دیگر تأیید میکند که جمهوری اسلامی مرتکب جنایت علیه بشریت علیه معترضان شده است.
کمیته حقیقتیاب در جریان تحقیقات خود به این نتیجه رسیده است که مقامات ایرانی به طور عمدی افراد الجیبیتی+ را از طریق خشونت سیستماتیک و آزار و اذیت سرکوب کردهاند. بر اساس این گزارش، افراد الجیبیتی+ و اقلیتهای کُرد و بلوچ، قربانیان جنایات علیه بشریت برای شرکت و حمایت از اعتراضات بودند. این گزارش تاکید میکند که مقامات ایرانی با قصدی تبعیضآمیز علیه این گروهها عمل کرده و سرکوب آنان را در سیستم وسیعتر تبعیض ساختاری در ایران پیش بردهاند.
ششرنگ و مشارکت آن در یافتههای کمیته حقیقتیاب
پیش از این، ششرنگ در گزارش تحقیقی «جنگ علیه جسم و جان» که به کمیته حقیقتیاب نیز ارائه شد، به بررسی جنایت و اذیت و آزار مبتنی بر جنسیت علیه معترضین الجیبیتی+ در خیزش ۱۴۰۱ ایران پرداخته بود. این گزارش که بر اساس شهادت ۷۰ معترض الجیبیتی+ که در اعتراضات شرکت داشتند و با بازداشت یا خشونت حکومتی مواجه شدند، تهیه شده، سطوح شدیدتر خشونت علیه افراد الجیبیتی+ را به دلیل گرایش جنسی و هویت جنسیتی واقعی یا مفروض آنان مستند کرده است.
علاوه بر این، ششرنگ دو گزارش دیگر نیز به کمیته حقیقتیاب ارائه کرده بود که گفتمان نفرتپراکنی رسمی علیه افراد الجیبیتی+ در ایران را مستند کرده بود: «سرکوب اعتراضات: نفرتپراکنی رسمی علیه افراد الجیبیتیکیو+ به عنوان ابزاری برای سرکوب (مارس ۲۰۲۳)» و «صداهای سرکوبشده، هویتهای جرمانگاریشده: استفاده سیستماتیک از نفرتپراکنی علیه افراد الجیبیتیکیو+ در ایران (ژانویه ۲۰۲۵)»
جنایات علیه بشریت و سرکوب سیستماتیک در ایران
علاوه بر تعذیب جنسیتی هدفمند افراد الجیبیتی+، کمیته حقیقتیاب سازمان ملل بار دیگر تایید کرده است که مقامات ایرانی مرتکب نقض فاحش حقوق بشر و جنایات علیه بشریت شدهاند، از جمله قتل، بازداشت، شکنجه، تجاوز جنسی، ناپدیدسازی قهری و آزار و اذیت معترضان. این گزارش بر تداوم خطر تکرار این جنایات به دلیل مصونیت گسترده و تشدید سرکوب دولتی از طریق آزار و اذیت قضایی، بازداشتهای خودسرانه، سرکوبهای فرامرزی و افزایش استفاده از مجازات اعدام، به ویژه علیه زنان تاکید میکند.
کمیته حقیقتیاب سازمان ملل توصیه کرده است که یک سازوکار تحقیقاتی مستقل در سازمان ملل ایجاد شود تا مستندسازی، پاسخگویی و رسیدگیهای قانونی علیه عاملان این جنایات ادامه یابد.
ششرنگ از این درخواست حمایت کرده و از دولتها، نهادهای سازمان ملل و سایر بازیگران بینالمللی میخواهد که فوراً اقداماتی برای پاسخگویی به مقامات ایرانی مسئول این جنایات انجام دهند.
شادی امین در این مورد میگوید: «ششرنگ همچنان متعهد است که صدای افراد الجیبیتی+ در ایران را تقویت کند و اطمینان حاصل کند که رنج آنها در سازوکارهای عدالت بینالمللی به رسمیت شناخته شود. به رسمیت شناختن تعذیب جنسیتی از سوی سازمان ملل یک گام حیاتی است، اما تلاش ما برای اجرای عدالت، جبران مافات و پاسخگویی واقعی هنوز ادامه دارد.»
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.