میلیون‌ها انسان به دلیل محرومیت از تحصیل به زبان مادری درایران با تبعیض رو به رو هستند
سازمان یونسکو ۲۱ فوریه را روز جهانی زبان مادری اعلام کرده است. زبان مادری اساس هویت هر جامعه و دلیل پیوند مردم با کشورشان است. سلب این حق سبب محدودیت دسترسی به امکانات، اطلاعات و در نتیجه بازماندن از موقعیت‌های شغلی، تحصیلی را سبب می‌شود. در نتیجه شرایط تبعیض آمیز و نابرابر بر کیفیت زندگی و همچنین سلامت روحی و جسمی افراد تاثیر می‌گذارد.
از قدیم الایام فیلسوفان و متفکران به زبان می‌اندیشیده‌اند و به وسیله‌ی زباندرباره‌ی آن صحبت می‌کرده‌اند. برجسته‌ترین برداشت عمومی فیلسوفان باستان بود که “زبان انسان را از سایر موجودات زنده متمایز می‌کند”.
فیلسوف آلمانی فردریش هگل در مورد اهمیت زبان مادری و توانایی ابراز وجود درآن می‌گوید: توانایی بیان همه چیز به زبان مادری نشان دهنده بالاترین مقام، تربیت، عقل و روانشناسی انسان را ارائه میدهد.
غلبه زبان ملت حاکم بر زبان مادری ملت ستمدیده، سرآغاز استقرار قدرت ستمگراست و منجر به همسان‌سازی جوامع مورد تعرض می‌شود. آنچه در فرهنگ ایران رخ میدهد، تثبیت سیاسی یک زبان به عنوان زبان رسمی و دولتی در ایران و به حاشیه راندن زبانها و فرهنگ‌های دیگر است. جغرافیای ایران از نظر فرهنگی، زبانی واتنیکی بیشترین تنوع را دارد.
دولت خود مبتنی بر یک زبان و به حاشیه راندن زبان‌های دیگر است، بنابراین مکانیسمی از ستم طبقاتی، اتنیکی، ملیتی و جنسیتی ایجاد می‌کند. نفی زبان مادری یک اتنیک یا گروهی از جامعه، نفی مردم آن جامعه و در نهایت نفی آزادی و تنوع است.
هر جامعه‌ای که از زبان مادری خود بی‌بهره باشد، جنبش‌های روشنگری وروشنفکری را توسعه نخواهد داد و زمینه را برای هرج و مرج و ظلم به ویژه علیه اقلیتهای اتنیکی و جنسیتی فراهم می‌کند.
در این زمینه، جوامع ال‌جی‌بی‌تی پلاس کورد، تورک، عرب، بلوچ ، لر، گیلک (اقلیتهای اتنیکی) در ایران مورد ظلم مضاعف قرار می‌گیرند، یک بار از منظر ملی که زبان، فرهنگ و مشارکت سیاسی آنها سانسور می‌شود و بار دیگر از منظر ال جی بی تی بودنشان.
به همین منظور شش‌رنگ در تلاش است با تولید محتوا به زبان‌های کوردی، تورکی وعربی بر این ستم سیستماتیک غلبه کند و به مخاطبین خود یادآور شود که به فرهنگ، اجتماع و آزادی ملت‌ها در ایران آگاه شوند و به تضییع حقوق‌شان حساس گردند. ما در شش‌رنگ در تلاش هستیم تا کمک کنیم که زبان ملت‌های دیگر و نقض مضاعف حقوق‌شان و ظلم به اقلیتهای اتنیکی و جنسیتی متوقف گردد.
میلیون‌لارجا اینسان آنا دیلینده تحصیل آلامادیقلاری اوچون آیری‌سئچکیلیگه معروض قالماقدالار
یونسکو ۲۱ فئورالی دونیا آنا دیلی گونو اعلام ائتمیش. آنا دیلی هر توپلومون کیملیگی‌نین اساس بیر پارچاسی و میلتین اؤلکه‌سی ایله باغ قورما سببی‌دیر. بو حقدان محروم ائدیلمک ایمکانلاردان و معلوماتلاردان فایدالانمایی قیسیتلاماق و نتیجه‌سینده تحصیل و ایش موقعیتلریندن گئری قالماغا سبب اولماقدادیر. آیری‌سئچکیلیکلی و برابر اولمایان وضعیت اینسان‌لارین یاشام کئیفیتینی و فیزیکی-پیسیخی ساغلیغینی تاثیر آلتینا آلماقدادیر.
اسکی زامان‌لاردان بری فیلوسوف‌لار و دوشونورلر دیل قونوسونو دوشونوب و دیل واسیطه‌سی ایله بو قونو ایله ایلگیلی دانیشمیش‌لار. اسکی فیلوسوف‌لارین اَن اؤنملی فیکری «دیلین اینسانی باشقا جانلی‌لاردان فرقیلی قیلماسی» قنوسو ایدی.
آلمانیالی فیلوسوف فردریش هگل آنا دیلین اهمیتی و گوجو حاققیندا بئله دئییر: آنا دیلینده هر شئیی بیان ائتمه گوجو، اینسانین اَن یوکسک مقام، تربیه، عاغیل و پیسخولوژیسینی گؤسترمکده‌دیر.
حاکیم میلتین دیلینین ظلم آلتیندا اولان میلتین آنا دیلینه قالیب اولماسی، ظالیمین گوجونون باشلاقیجی‌دیر و تعرض آلتیندا اولان توپلوم‌لاری عینی‌لشدیرمه‌یه سبب اولماقدادیر. ایران مدنیتینده باش وئرن شئی، بیر دیلین سیاسی سببلردن دولایی رسمی و دولتی دیل اولماسی و باشقا دیل‌لرین و مدنیت‌لرین اؤتکیلشدیریلمه‌سی‌دیر. ایران جغرافیاسی مدنی، دیل و ائتنیکی آچیدان چئشیدلیلیگه صاحیب بیر اؤلکه‌دیر.
دولت ایسه بیر دیله دایاناراق باشقا دیل‌لری اؤتکیلشدیرمکده‌دیر. بو اوزدن جینسیتی، نژادی، ائتنیکی، طبقاتی ظوللر اساسیندا بیر مئخانیزماسی یاراتماقدادیر. بیر ائتنیکین یا بیر عیدده‌نین آنا دیلینی اینکار ائتمک، او توپلومون اینسان‌لارینی اینکار ائتمک و نهایتینده آزادلیق و چئشیدیلیلگی نفی ائتمک دئمکدیر.
آنا دیلیندن محروم اولان هر هانسی بیر توپلوم، آیدینلاتیجی و اینتئلکتوال حرکت‌لرینین اینکیشافینا مانع اولوب، اورتامی اؤزللیکله اتنیکی و جینسیتی آزینلیق‌لارا قارشی ظولم و قارماشا اوچون موساعید حاله گتیرجک‌دیر.
بو ساحه‌ده، ایران‌دا گیلک، بلوچ، عرب، تورک و کورد (ائتنیکی آزینلیق‌لار) ل‌گ‌ب‌ت+ ایکی قات آیری‌سئچکیلیگه معروض قالماقدالار، بیر دفعه میللی آچیدان کی دیل، مدنیت و سیاسی ایشتیراکینی سانسور ائتمکده‌دیر و دیگری ل‌گ‌ب‌ت+ اولدوقلاری اوچون.
بو سببدن دولایی شش‌رنگ کوردجه، تورکجه و عربجه مضمون یاراتاراق بو سیستماتیک آیری‌سئچکیلیگه قلبه ائتمک و اوخوجولارینا ایران‌داکی میلت‌لرین مدنیتی، توپلولوغو و آزادلیق‌لارینی بیلیب و حقوق‌لارینین سلب ائدلمه‌سینه حساس اولمالارینی خاطیرلاتماق ایسته‌ییر. بیز شش‌رنگ‌ده باشقا میلت‌لرین دیلینی و حقوق‌لارینی ایکی قات تضییق ائدیلمه‌سی و جینسیتی و ائتنیکی آزینلیق‌لارا قارشی ظولمون دورماسی اوچون موجادیله ائتمکده‌ییک.
ملیۆنان مرۆڤ بەهۆی بێبەشبوونیان لە دەستڕاگەیشتن بە زمانی دایکی لە ئێران ڕووبەڕووی جیاکاری بوونەتەوە
رێکخراوی یۆنسکۆ رۆژی ( ۲۱ی ٢)ی هەموو ساڵێکی وەک ڕۆژی جیهانی زمانی دایک دیاریکردووە. زمانی دایکی کۆڵەکەی شوناسی هەر کۆمەڵگەیەکە و هۆکارە بۆ پێکەوە گرێدانی مرۆڤەکان بە نیشتمانەکەیەوە. بێبەری بوون لەم مافە هۆکارە بۆ سنوورداریەتی دەستڕاگەیشتن بە بوارەکانی زانیاری و لە ئەنجامدا درووستبوونی کۆسپ لە شوێنەکانی کار، و پەروەردە و مەشقدا، وە بارودۆخی جیاکاری ئامێز و نابەرابەر لە ئاستی ژیان و هەروەها تەندرووستی ڕۆحی و لەشیی تاکەکاندا بە کاریگەری نەرێنی ئەنجامگیر دەبێت.
لە دێر زەمانەوە تاکو ئێستا فەیلەسووفان و بیرمەندان، بیریان لە زمان کردۆتەوە و بە زمان باسیان لە زمان کردووە. بەرچاوترین تێگەیشتنی گشتی فیلسووفانی کۆن ئەوە بوو، “زمان، مرۆڤ لە زیندەوەرانی تر جیادەکاتەوە”.
فریدریش هێگلی فەیلەسوفی ئەڵمانی لەبارەی گرنگیی زمانی زگماک و توانای گوزارەکردن و دەربڕینی مرۆڤ بەو زمانە، دەڵێت: توانای گوزارە و دەربڕینی هەموو شتێک بە زمانی دایک، بەرزترین پێگەیین و ئاستی ئەقڵی و دەروونیی مرۆڤ دەخاتەڕوو.
زاڵبوونی زمانی نەتەوەی دەسەڵاتدار بە سەر زمانی دایکی نەتەوەی ستەملێکراودا، سەرەتای جێکەوتنی دەسەڵاتی ستەمکاریە و دەبێتە هۆی ئاسمیلە بوونی ئەو جڤاتانەی کە پێشێلکراون. ئەوەی لە کەتوار (واقیعی) ئێراندا دەگوزەرێ لەڕووی ڕامیاریەوە بەبنەماگرتنی یەک زمانە وەک زمانی فەڕمی و دەوڵەتی لە ئێراندا و پەراوێز خستنی زمان و کەلتوورەکانی دیکەیە بۆ کەنار و قەدەغەکردن. لەکاتێکدا جوگرافیای ئێران جوگرافیایەکە زۆرترین فرەڕەنگی کەلتووری و زمانی و نەتەوەیی تێدایە.
خودی دەوڵەت بە بنەماگرتنی زمانێک و پەراوێزخستنی زمانەکانی دیکە، میکانیزمی چەوساندنەوەی چینایەتی،نەتەوەیی، ڕەگەزی و جێندەری، بەدوای خۆیدا دێنێ. نکۆڵیکردن لە زمانی دایکی گەل و کۆمەڵگەیەک نکۆڵیکردنە لەمرۆڤەکانی ئەو کۆمەڵگەیە و دواجار نکۆڵیکردنە لە ئازادی و فرەڕەنگی.
هەر کۆمەڵگەیەک بێبەری بێت لە زمانی دایکی، ئەوا بزاف و بزاوتەکانی ڕۆشنگەری تێیدا گەشە ناکات و زەمینەی پشێوی و چەوساندنەوەی تێدا گەشە دەکات، بە تایبەت بەرامبەر کەمینە ڕەگەزی و جێندەریەکان
لەو چوارچێوەیەدا و لە زەمینەی ئێراندا، کۆمەڵگەی ئێڵ جی بی تی+ کورد وتورک و ئازەری و عەرەب و بەلوچ و لوڕ وگیلەک (کەمینه ئەتنیکیەکان) لەچوارچێوەی ستەمی قورسدا جێدەگرن، جارێک لە و ڕوانگەی نەتەوەییەوە کە زمان و کەلتوور و بەشداری سیاسیان بەجۆرێک سانسۆر کراوە و جارێکی دیکە لە ڕوانگەی ئێڵ جی بی تی+ بوونەوە دەچەوسێنرێنەوە
لەو پێناوەدا شش ڕەنگ لە تێکۆشاندایە بە بەرهەمهێنانی مانا بەزمانەکانی کوردی، تورکی، عەرەبی، ئەم ستەمە سیستماتیکیە بسەلمێنێ، وە بە بیری بەردەنگەکانی خۆی دێنێتەوە کەلتوور، کۆمەڵگا و ئازادی نەتەوەکان لە ئێراندا بەئاگابن و بۆ پەیگیری لە مافەکانیان هەستیاربن. ئێمە لە شش ڕنگ لە هەوڵداین تا کۆمەک بکەین بە زمانی نەتەوەکانی تر و زەوتکردنی مافەکانیان و ستەم لە بەرامبەر کەمینە ئەتنیکی و ڕەگەزییەکان ڕاگیرێت.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.