مسائل، مطالبات و حقوق اقلیت‌های زبانی در اعتراضات سراسری مهم است.
چرا طرح مسائل، مطالبات و حقوق اقلیت‌های زبانی در اعتراضات سراسری مهم است؟
چون بر اساس قوانین بین‌المللی کسانی که دارای زبانی متفاوت از بقیه‌ی جمعیت کشور می‌باشند:
۱- حق تحصیل به زبان مادری را دارند
(ماده ۱ توصیه‌نامه لاهه در مورد حقوق تحصیل اقلیت‌های ملی)
۲- حق آموزش ابتدایی توسط معلمان دو زبانه را دارند
(ماده ۱۲ توصیه نامه لاهه در مورد حقوق تحصیل اقلیت‌های ملی)
۳- حق امکان تاسیس موسسات آموزشی زبان اقلیتی را دارند
(ماده ۴ توصیه نامه لاهه در مورد حقوق تحصیل اقلیت‌های ملی)
۴- حق تشویق مردم اکثریت به یادگیری زبان اقلیت‌ها را دارند
( ماده ۱۹ توصیه‌نامه لاهه در مورد حقوق تحصیل اقلیت‌های ملی)
۵- حق کاربرد زبان اقلیتی در محافل عمومی و اختصاصی را دارند
(ماده ۳ پیش‌نویس کنوانسیون بین‌المللی برای حمایت از اقلیت‌ها و گروه‌های ملی و نژادی)
۶- حق به کارگیری زبان مادری در برابر مقامات اداری و قضایی را دارند (ماده ۲۰ پیش‌نویس مذکور و ماده ۱۴ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی)
۷- حق اعلام شدن زبان اقلیت‌ها به عنوان زبان رسمی در مناطقی که درصد این اقلیت‌ها بالاست را دارند
(ماده ۲۰ پیش‌نویس مذکور و ماده ۱۴ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی)
بۆچی گرنگە لە خۆپیشاندانی سەرتاسەریدا کێشە و داواکاری و
مافەکانی کەمینە زمانییەکان بەرزبکەینەوە؟
چونکە بەپێی یاسا نێودەوڵەتییەکان ئەوانەی بە زمانێکی جیاواز لە باقی دانیشتوانی وڵات قسە دەکەن ئەوا:
١-مافی خوێندن بە زمانی دایک هەبێت
(مادەی ١ ی ڕاسپاردەی لاهای لەسەر مافەکانی پەروەردەی کەمینە نەتەوەییەکان)
٢-مافی خوێندنی سەرەتایی واتە وانە گوتنەوە، لەلایەن مامۆستایانی دوو زمانەوە هەیە (مادەی ١٢ ی ڕاسپاردەی لاهای لەسەر مافەکانی پەروەردەی کەمینە نەتەوەییەکان)
٣-مافی دامەزراندنی دامەزراوەی پەروەردەیی بە زمانی کەمینە هەیە (مادەی ٤ ی ڕاسپاردەی لاهای لەسەر مافەکانی پەروەردەی کەمینە نەتەوەییەکان)
٤-مافی هاندانی زۆرینە بۆ پەیجور و دواکەوتن و یادکردنەوە لە زمانی کەمینەکان (مادەی ١٩ ی ڕاسپاردەی لاهای لەسەر مافەکانی پەروەردەی کەمینە نەتەوەییەکان)
٥- مافی ئەوەیان هەیە زمانی کەمینە بەکاربهێنن لە ناوەندە گشتی و تایبەتەکاندا (مادەی ٣ ی ڕەشنووسی پەیماننامەی نێودەوڵەتی بۆ پاراستنی کەمینەکان و گرووپە نەتەوەیی و ڕەگەزییەکان)
٦- مافی ئەوەیان هەیە زمانی دایکیان لەبەردەم دەسەڵاتی ئیداری و دادوەریدا بەکاربهێنن (مادەی ٢٠ ی ڕەشنووس و مادەی ١٤ ی پەیماننامەی نێودەوڵەتی مافی مەدەنی و سیاسیەکان)
٧-زمانی کەمایەتی مافی ئەوەی هەیە کە وەک زمانی فەرمی ڕابگەیەنرێت لەو ناوچانەی ڕێژەی ئەم کەمایەتیانە بەرزە (مادەی ٢٠ ی ڕەشنووس و مادەی ١٤ ی پەیماننامەی نێودەوڵەتی مافی مەدەنی و سیاسیەکان)
نییه دیل آزینلیقلارین مساله‌لری، طلب‌لری و حقوق‌لارینین عمومی اعتیراض‌لاردا اورتایا قویولماسی اؤنملی‌دیر؟
چونکو اؤلکه‌نین باشقا اهالیسیندن فرقیلی بیر دیله صاحیب اولانلار بین‌الخلق قانون‌لارا گؤره:
- آنا دیل‌لرینده تحصیل حقوقونا صاحیب‌دیرلر
(میلی آزینلیقلارین تحصیل حقوقو حاققیندا لاهه توصیه‌نامه‌سینین ۱جی مادده‌سی)
- ایکی دیللی معلیم‌لر واسیطه‌سی ایله ایلک اوخول تحصیل حقوقونا صاحیب‌دیرلر
(میلی آزینلیقلارین تحصیل حقوقو حاققیندا لاهه توصیه‌نامه‌سینین ۱۲جی مادده‌سی)
- آزینلیقلارین دیلینده تحصیل مرکزلرینین یارانماسی حقوقونا صاحیب‌دیرلر
(میلی آزینلیقلارین تحصیل حقوقو حاققیندا لاهه توصیه‌نامه‌سینین ۴جی مادده‌سی)
- چوخلوغو، آزینلیقلارین دیلینی اؤیرنمه‌یه تشویق ائتمک حقوقونا صاحیب‌دیرلر
(میلی آزینلیقلارین تحصیل حقوقو حاققیندا لاهه توصیه‌نامه‌سینین ۱۹جی مادده‌سی)
- اؤزل و عمومی یئرلرده آزینلیقلارین دیلینی قول‌لانما حقوقونا صاحیب‌دیرلر
(میلی و ایرقی قوروپ‌لار و آزینلیقلاری حمایت ائتمک اوچون بین‌الخالق کنوانسیون لایحه‌سی‌نین ۳جی مادده‌سی)
- قضایی و ایداری اورقانلارا قارشی آنا دیلی قول‌لانماق حقوقونا صاحیب‌دیرلر
(مدنی و سیاسی بین‌الخالق سؤزلشمه‌نین ۱۴جی مادده‌سی و میلی و ایرقی قوروپ‌لار و آزینلیقلاری حمایت ائتمک اوچون بین‌الخالق کنوانسیون لایحه‌سی‌نین ۲۰جی مادده‌سی)
- داها چوخ ساکین اولدوق‌لاری بؤلگه‌لرده، دیل‌لری‌نین رسمی دیل اعلان ائدیلمه‌سی حقوقونا صاحیب‌دیرلر
(مدنی و سیاسی بین‌الخالق سؤزلشمه‌نین ۱۴جی ماده‌سی و و میلی و ایرقی قوروپ‌لار و آزینلیقلاری حمایت ائتمک اوچون بین‌الخالق کنوانسیون لایحه‌سی‌نین ۲۰جی مادده‌سی)
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.