یو.پی.آر یا بررسی ادواری جهانی وضعیت حقوق بشر چیست؟
بررسی ادواری جهانی وضعیت حقوق بشر، (Universal Periodic Review-UPR)
که از سال ۲۰۰۸میلادی شروع به کار کرد، یک سازوکار مهم سازمان ملل است که در چهارچوب آن، همه کشورها موظفند هر چهار سال یک بار گزارشی درباره وضعیت حقوق بشر خود به جامعه جهانی ارائه کنند.
یوپیآر یکی از مکاینیسمهای بینالمللیست که جمهوری اسلامی مدعیست که به درستی با آن همکاری میکند. این جلسات در مقر شورای حقوق بشر سازمان ملل برگزار میشود و تمامی کشورهای حاضر، در زمینههای مختلف، توصیههایی به کشور تحت بررسی ارائه میدهند. در نهایت، آن کشور اعلام خواهد کرد کدام توصیهها را می پذیرد و کدام را رد میکند. پذیرش توصیهها به این معناست که آن کشور، موظف است در چهارسال آینده، آنها را اجرایی کند.
جمهوری اسلامی سه دوره در سالهای ۱۳۸۸، ۱۳۹۳ و ۱۳۹۸ در این اجلاس حضور داشت و ۲۴ ژانویه ۲۰۲۵ در دور چهارم این نشست در ژنو، مقر شورای حقوق بشر سازمان ملل بررسی خواهد شد.
چرا یو.پی.آر برای جامعه الجیبیتی+ ایران حائز اهمیت است؟
یو.پی.آر فرصتی بی نظیر برای ما و جامعه جهانی خواهد بود تا به طور همه جانبه وضعیت حقوق بشر ایران را مورد بررسی قرار داده و جمهوری اسلامی را مجبور به پاسخگویی کند.
سال ۱۳۸۸ دولت ایران سه توصیه در مورد رفع تبعیض بر پایه گرایش جنسی و هویت جنسیتی از کشورهای دیگر گرفت که هیچکدام را نپذیرفت.
دور دوم در سال ۱۳۹۳ بحث حقوق اقلیتهای جنسی و جنسیتی به همت ششرنگ و سازمان عدالت برای ایران مطرح شد و اینبار دولت ایران ۱۳ توصیه از سمت کشورهای عضو سازمان ملل در مورد جامعه الجیبیتی+ دریافت کرد که در مجموع مجبور به پذیرش تنها سه توصیه از آنها با شرایط محدود شد.
هرچند جمهوری اسلامی هرگز به این توصیهها عمل نکرد اما این نخستین بار بود که ایران، وظیفه خود را در قبال حفظ و احقاق حقوق اقلیتهای جنسی و جنسیتی، هرچند به طور محدود، به رسمیت شناخت.
دور سوم ایران با دریافت بیش از ده توصیه از کشورهای مختلف موظف به پاسخگویی در مورد پایان دادن به دستگیری و نقض حقوق همجنسگرایان و افراد ترنس و همچنین لغو قوانین جرمانگاری همجنسگرایان شد.
امسال اما بعد از جنبش ژینا و دستگیری و کشته شدن بسیاری از افراد جامعه کوئیر در اعتراضات شرایط برای جمهوری اسلامی بسیار متفاوت خواهد بود چراکه میتوان به عملکرد رژیم بعد از برگزاری جلسه کمیته حقیقتیاب و عدم پاسخگویی و توجه به توصیههای دورههای قبل تا به امروز آنها را پاسخگو کرد.
به عنوان جامعه الجیبیتی+، هر توصیهای به دولت ایران از سمت نهادهای بینالمللی فرصتی برای برجسته سازی مسائل اقلیتهای جنسی و جنسیتیست. چرا که صحبت از مسائل مربوط به همجنسگرایان و افراد ترنس در داخل ایران یک تابو است بنابراین هر توصیهای میتواند امکان نظارت بر عملکرد جمهوری اسلامی در چهارسال آینده را ایجاد کند..
هرچند ممکناست این توصیهها بلافاصله و در کوتاه مدت اثری فوری نداشته باشند ولی بی شک برای فشار وسیع بینالمللی به جمهوری اسلامی بیتاثیر نخواهد بود و مهمترین نتیجه آن، ایجاد گفتمان در مورد خواستهها و مطالبات اقلیتهای جنسی و جنسیتی و تلاش برای درک و پذیرش این تفاوتهای میان انسانی است.
نقش ششرنگ در پاسخگو کردن جمهوری اسلامی
در این سالها ششرنگ با ارائه گزارشهای سایه به سازمان ملل و شرکت در نشستهای پیشیوپیآر و ملاقاتهای متعدد با دولتها، به طور مستمر خواستار پاسخگو کردن جمهوری اسلامی در مورد جرمزدایی از روابط همجنسگرایانه و همچنین پاسخگو کردن آنها برای پایان دادن به شکنجه و آزار افراد به دلیل گرایش جنسی و هویت جنسیتی متفاوت و درمانهای اصلاحی برای افراد با گرایشهای متفاوت و پزشکینه کردن هویت اعضای جامعه الجیبیتی+ شده است.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.