حضور شش رنگ در نشست سازمانهای غیردولتی با گزارشگر ویژه گرایش جنسی و هویت جنسیتی سازمان ملل
#UNSOGI
نشست گزارشگر ویژه سازمان ملل، پروفسور مونتاربورن ویتیت، با حضور حدود بیش از ۲۰۰ نفر از نمایندگان دولت ها و سازمانهای غیر دولتی از سرتاسر جهان در ۲۵ ژانویه در ژنو برگزار شد.
نمایندگان کشورهای رواندا، افریقای جنوبی، چاد، ژاپن، اوکرایین، یونان، انگلستان، سوییس، مونتگرو، اتریش، گرجستان، آرژانتین، دانمارک، سوئد، ونزوئلا، فرانسه، کلمبیا، کانادا، برزیل، برمه، نروژ، پرو، هلند، اسلوونی، فنلاند، آمریکا، شیلی، جی بوتی، اکوادور، مکزیک، آلمان، تایلند، پرتقال، ایتالیا، لیشتن اشتاین، بولیوی، کستاریکا، استونی، ایرلند، گواتمالا، میانمار، بوروندی، باهاما، فیجی، اسراییل، مجارستان، آلبانی، چکسلواکی، مالتا، سنگاپور، زامبیا، گابون، کوبا و کره جنوبی و نپال و … در این جلسه شرکت داشتند و نمایندگان دهها سازمان غیر دولتی جهانی مثل ایلگا، دیده بان حقوق بشر، آرک اینترنشنال و همچنین نهادهایی چون کمیسیون حقوقی اتحادیه اروپا و یا کمیساریای عالی پناهندگی سازمان ملل و یا سازمان بهداشت جهانی نیز نمایندگانشان حضور داشتند.
در عین حال سازمانها و تشکلهای فعال در این حوزه و یا فعالین مستقل بسیاری نیز از مکزیک و استرالیا و کشورهای گوناگون اروپا تا کانادا و امریکا و ترکیه و … در این نشست برای بیان خواستها و مطالبات خود حضور داشتند.
جمهوری اسلامی همانگونه که انتظار میرفت نمایندهای را به این نشست مهم اعزام نکرده بود.
آقای ویتیت صحبتهای خود را با این نکته آغاز کرد که نقطه شروع ما در این مسیر رفع خشونت و تبعیض است. وی با توضیح ماموریت و اهداف خود پنج راهبرد اساسی را برای مبارزه با خشونت و تبعیض در این نشست تکرار کرد که عبارتاند از:
– جرمزدایی
– برچسبزدایی/ننگزدایی (بویژه در حوزه درمانی)
– به رسمیت شناختن قانونی هویت جنسیتی
– پذیرا کردن فرهنگ (بویژه با همکاری سازمانهای عقیدتی مذهبی)
– ایجاد همدردی (بویژه در بخش آموزشی برای کودکان)
در این نشست تجربیات، نقطهنظرات و مطالبات فراوانی از سوی نمایندگانی از سازمانهای متعدد از پنج قاره جهان مطرح شد. دکتر ویتیت این نشست را به المپیک سخنرانی تشبیه کرد و از تمام نمایندگان برای در اختیار گذاشتن خرد و تجربه کاری خود تشکر کرد.
نمایندگان متعددی در این نشست از سوی نهادهای اسلامی، مسیحی، بودایی و سایر نهادهای دینی صحبت کردند. ضمن آنکه اکثر این نمایندگان سازمانها بر لزوم رفع تبعیض و خشونت بر اساس گرایش جنسی و هویت جنسیتی در فضاهای دینی و مذهبی تاکید کردند، نمایندگان دو سازمان نیز نگرانیهای خود را از فعالیت گزارشگر ویژه و تحقق آزادیهای اساسی افراد ترنسجندر و همجنسگرا ابراز داشتند.
ترنسها، زنان و لزبینها نیز حضور پررنگی در این نشست داشتند. شادی امین نیز به نمایندگی از ششرنگ ضمن معرفی تحقیق منتشر شده به زبان انگلیسی توسط ششرنگ و تحت عنوان Diagnosing Identities, Wounding Bodies به گزارشگر ویژه و با استناد به یافتههای این تحقیق در خصوص نقض حقوق بشر افراد لزبین، گی و ترنس در ایران، به ضرورت لغو مجازات اعدام و جرمزدایی از مبدلپوشی و روابط همجنسگرایانه اشاره کرد.
جامعه اینترسکس (میانجنسی) توسط افراد بسیاری صدای خود را به دیگران رساند. به این ترتیب که تجربیات ارزشمندی از سوی افراد اینترسکس که خود در زمینه حقوق بشر فعال هستند بیان شد.
یکی از گروههایی که بسیار کمتر از دیگران در این نشست نمایندگی شد، بایسکشوالها بودند. تنها یک نماینده بایسکشوال به طور آشکار در این حوزه صحبت کرد. وضعیت حقوق انسانی افراد الجیبیتی تحت بازداشت و مفهوم دقیق پزشکینه کردن بدن افراد نیز توسط حاضرین مطرح شد.
به طور کلی تاکید بر لغو مجازات اعدام، به رسمیت شناختن هویت جنسیتی توسط مراجع قانونی، عدم تبعیض در خدمات درمانی از اهم مطالبات فعالان شرکتکننده بود.
در این نشست آدریان به نمایندگی از سازمان حقوق بشر ژنو به صورت کوتاه به همگان یادآوری کرد که در سال ۱۹۸۵ زمانی که ماموریت گزارشگر ویژه مبارزه با شکنجه ایجاد شد، یکی از اعضای شرکت کننده در نشست مشورتی برگزار شده همانند امروز، سعی کرد جنایات شکنجه را توجیه کند.
وی افزود گفتمان منع تبعیض و خشونت علیه افراد لزبین و گی بیست سال در کمیسیون حقوق بشر آغاز شد. افزودن یک پاراگراف به پیشنویس قانون منع اعدام خودسرانه با این مضمون که افراد گی و لزبین نیز نباید بدون محاکمه عادلانه اعدام شوند سرآغاز این حرکت بود و دولتها در آن زمان مخالفت کردند ولی طی بیست سال اکنون به این مرحله رسیدهایم.
در ادامه خلاصهای از نقطهنظرات و مطالبات سازمانهای مردمنهاد شرکتکننده در این نشست را میخوانید.
در ابتدا مایکل نماینده جامعه بوداییان اروپا که در جلسه صبح به نمایندگی از گلاد (انجمن پزشکان و دندانپزشکان الجیبیتی) صحبت کرده بود به خوبی به پذیرا بودن بوداییان نسبت به تنوع گرایش جنسی اشاره کرده و گفت ازدواج همجنسها و حتی به فرزندخواندگی گرفتن پدیده جدید و مختص دولتهای سکولار نبوده و در میان بوداییان قدمت تاریخی دارد و در این خصوص موارد مستند ارائه کرد. وی با گرایش برخی مذاهب به نمایندگی کردن سایر ادیان مخالفت کرد و به پذیرش جامعه بوداییان از افراد لزبین، گی و ترنس اشاره کرد.
وی مجددا آمادگی خود را برای مبارزه با درمان تبدیلی همجنسگرایی به عنوان عضوی از جامعه پزشکی اعلام کرد.
سپس گلوریا پروفسور و محقق مرکز مطالعات جنسیتی از مکزیک صحبتهای خود را به عنوان نماینده گروهی از لزبینهای سازمان ملل صحبتهای خود را آغاز کرد.
وی گفت لزبین مترادف الجیبیتی و زن نیست. ما ترکیبی از هر دو این ویژگی ها را داریم. لزبینها به طور خاص با خشونت مواجه هستند در حوزه قانونگزاری، سیاستها، خدمات درمانی از جمله ازدواج اجباری، خشونت جنسی، تبعیض در محل کار،اخراج از خانه، تبعیض در بخش درمانی. این تجربیات بر اساس مکان جغرافیایی، طبقه اجتماعی، وضعیت، نژاد و سن شدت مییابند.
نماینده شورای مسیحیان فرا آتلنتیک دیدگاههای بسیار متفاوت و چالش برانگیزی را مطرح کرد. وی با استناد به تحقیقات غیرعلمی با دیدگاه اعمال تغییر به زور از سوی دکتر ویتیت به پیش رفت و خطاب به پروفسور ویتیت گفت:
«آیا میخواهید کودکان را تشویق کنید که شیوه زندگی جنسی و هویت جنسی جنجالبرانگیز انتخاب کنید؟ آیا واقعا نقش سازمان ملل این است؟»
وی گفت برای ما و بسیاری ملل این ماموریت بیش از آنکه راهگشا باشد ایجاد نگرانی کرده است.
دکتر ویتیت در پاسخ به وی گفت خوشحال است که این سوالات را میشنود و بر ماهیت فعالیت خود بر اساس مبارزه با خشونت و جرم تاکید کرد. وی تشریح کرد که برای اعمال تغییر و فشار نیامدهام بلکه به عنوان یک تحلیلگر مستقل به گستردن گفتمان و ایجاد تفاهم با تمرکز بر روی نقاط مشترک فعالیت میکنم. به عنوان مثال گفت شما هم مطمئنا مخالف ختنه تناسلی زنان هستید. و این موارد میتواند سنگ بنای گفتمان باشد. قتل، شکنجه، عمل جراحی اجباری، بارزسی بدنی اجباری جایگاهی ندارد و قابل بحث نیست. برخی حقوق مطلق هستند همچون حق زندگی و عدم شکنجه و برخی حقوق از جمله بیان آزاد دینی مطلق نیستند.
وی این پرسش را مطرح کرد که «چه کسی از طرف دین صحبت میکند؟» پروفسور ویتیت گفت که مایل است صدای زنان و الجیبیتیها را هم در حوزه دین بشنود.
پس از پاسخ دکتر ویتیت، شادی امین به نمایندگی از ششرنگ صحبتهای خود را آغاز کرد. وی با بیان این مطلب که تجربه ایران به کشورهایی چون افغانستان، پاکستان، عراق، عربستان صعودی و غیره که نمایندهای در این جلسه ندارند قابل تعمیم است به مجازات اعدام همجنسگرایان، حجاب اجباری، جرمانگاری مبدلپوشی در قانون مجازات اسلامی و ازدواج اجباری و ازدواج دختربچگان پرداخت. وی با اشاره به تحقیق ششرنگ که نتایج آن به فارسی تحت عنوان جنسیت X (و انگلیسی آن تحت عنوان Diagnosing Identities, Wounding Bodies منتشر شده است) که تبعیض و خشونت علیه افراد لزبین، گی و ترنسجندر در سازو کار درمانی ایران را مستند کرده است، مجددا خواستار اقدام قاطع دکتر ویتیت در جهت لغو قانون اعدام برای رابطه همجنسگرایانه به عنوان اولویت در بخش راهبردی جرمزدایی شد.
در ادامه نشست، جیسن جونز فعال حقوق الجیبیتی به جرمانگاری روابط رضایتمندانه همجنسگرایانه در کشورهای مشترکالمنافع اشاره کرد. وی توضیح داد که از ۷۶ کشوری که اکنون روابط همجنسگرایانه را جرم می دانند، ۳۹ کشور مستعمره بریتانیا بودهاند. و بر لزوم همکاری و ارتباط گزارشگر ویژه با سازمانهای برابریخواه و مردمنهاد کشورهای مشترکالمنافع تاکید کرد.
وی با اشاره به این مطلب که جوانان کمتری به کنشگری در حوزه حقوق بشر روی میآورند این چالش را در پیش روی دکتر ویتیت گذاشت که سه سال دیگر در چنین نشستی با فعالان حقوق بشر زیر ۲۵ سال بحث و گفتگو داشته باشد.
نماینده عفو بینالملل به خشونتی که فعالان حقوق بشر در سراسر دنیا با آن مواجه هستند از جمله یورش پلیس به جلساتشان، حمله به محل فعالیت ایشان، تبعیض از سوی خانواده و جامعه، حمله فیزیکی و قتل در کنار سرکوب رژههای افتخار توسط نیروهای دولتی اشاره کرد.
در ادامه نشست، کمال اوردک از سازمان چتر قرمز از ترکیه دیدگاههای خود را به عنوان یک فرد ترنس و کارگر جنسی بیان کرد. وی هویت ترکیبی افراد ترنس را به عنوان کارگر جنسی، افراد مبتلا به اچآیوی، مهاجر، پناهنده، افراد مبتلا به فقر و نیز با گستردگی باورهای مذهبی و قومیتی حائز اهمیت دانست.
وی با اشاره به آمار بالای قتل افراد ترنس و کارگران جنسی خواستار آن شد که دکتر ویتیت صدای ویژهای به این اقشار نامرئیتر ببخشد.
سپس رنادا نماینده سیبیکوس با اشاره به بحث جرمزدایی، به جرمانگاری مجدد همجنسگرایی در برخی کشورها پس از یک مرحله جرمزدایی و وضع قوانین شدیدتر اشاره کرد. وی با نقل قولی از چارلز دیکنز، «اکنون بهترین زمان در بدترین دوره است، بهار امید و زمستان ناامیدی» اظهار داشت که علیرغم آنکه دوسوم کشورهای آفریقایی همچنان روابط هم جنسگرایانه را جرم میدانند، افراد الجیبیتی و فعالان مدنی در این جغرافیای سیاسی در حال کسب نتایج درخشانی از فعالیتهای خود هستند.
در ادامه نشست، ریکی به نمایندگی از سازمان تحول جنوب آفریقا به خشونت گسترده و سیستماتیک علیه افراد ترنسجندر پرداخت.
او به ارزشهای فرهنگ آفریقایی مبنی بر عدم تبعیض، احترام به دیگران و عشق در ساختن جامعه اشاره کرد و گفت متاسفانه این ارزشها به افراد الجیبیتی در جامعه آفریقایی تعمیم داده نمیشود. او به نقش دولت، نهادهای قانونگزاری در آفریقا در اعمال تبعیض و خشونت به طور مفصل پرداخت و گفت افرادی که به ظاهر با عموم مردم تفاوت دارند با نفرت، برچسبزدن، تبعیض مواجه هستند.
نیروهای پلیس و پرسنل درمانی اقلیتهای جنسی را از خدمات خود محروم میکنند و این افراد با خشونت گسترده، تجاوز و شکنجه، دستگیری خودسرانه و آزار فیزیکی، کلامی و جنسی توسط افسران دولتی مواجه هستند. برخی افسران پلیس در صورت برقراری رابطه جنسی با افراد ترنس دستگیر شده قول آزادی میدهند.
ریکی در این مورد خاص تجربه خود را از دستگیری خودسرانه بیان کرد. وی به دلیل استفاده از دستشویی زنانه دستگیر شده سه روز در بازداشت به سر برده است. در برابر چهار پلیس مرد به اجبار لباسهایش را از تنش درآورده، او را تحقیر کرده و برای سرگرمی سایر افسران پلیس که مشغول انجام وظیفه بودند دراطراف گرداندند.
وی همچنین به عدم دسترسی به هورمونهای لازم، وسایل پزشکی لازم و عمل جراحی اشاره کرد که سلامت این افراد را به خطر میاندازد و در پایان افزود عدم به رسمیت شناختن جنسیت افراد به صورت قانونی، حضور اجتماعی افراد ترنس را تضعیف میکند و آنها را در سفر، استخدام، حتی افتتاح حساب بانکی با مشکل مواجه میسازد و از بسیاری حقوق اساسی خود محروم میسازد.
در ادامه ماریان از هلند به کمرنگ بودن حضور افراد میانجنسی یا اینترسکس در شرح ماموریت دکتر ویتیت اشاره کرد و گفت همانطور باید همانقدر که به گرایش جنسی و هویت جنسی توجه میکنیم، به «ویژگیهای جنسی» افراد نیز بپردازیم. به دنیا آمدن با بدنی که نه دقیقا مرد است و نه دقیقا زن، فرد را از روز اول زندگی با تبعیض و نقض حقوق بشر مواجه می کند. وی توضیحی مفهومی از اینترسکس بیان کرد که در دانشگاه آمستردام آن را ارائه دادهاند.
در ادامه بتسی، فعال مستقل حوزه اینترسکس صحبتهای خود را با اشاره به عمل جراحی حذف آلت جنسی زنانه که در هشت ماهگی بر روی او انجام دادهاند آغاز کرد و بر اهمیت ارتباط فعالان در این حوزه و از میان بردن شرم و پنهانکاری درباره بدن میانجنسی تاکید کرد.
وی این نکته را حائز اهمیت دانست که این افراد در بزرگسالی از هرگونه مراجعه به پزشکان برای سایر مسائل سلامتی خود خودداری میکنند. آمار بیانگر آن است که حدود ۱/۷ درصد جمعیت نوعی از وضعیت میانجنسی را تجربه میکند ولی شرم و پنهانسازی باعث میشود آمار واقعی را ندانیم.
وی خواستار توجه به این مطلب شد که اینترسکسها خود دگرجنسگرا، لزبین، کوئیر، بایسکشوال، گی، ترنس بوده و نیز دارای هویتهای زن، مرد، هویت جنسیتی غیردوگانه، هویت جنسیتی سیال و غیره هستند.
پس از وی مورگان از استرالیا با تقدیر از فعالیت افرادی چون بتسی که نجاتبخش افرادی با بدنهای متفاوت چون خود او بوده است به مطالعهای که در استرالیا بر روی افراد میانجنسی انجام شده است اشاره کرد که ثابت میکند جنسیت تعلق گرفته در بدو تولد با آنچه افراد میانجنسی در بزرگسالی خود را میشناسند نه تنها لزوما تطابق ندارد بلکه آمارها حاکی از اختلاف عمده است. در این مطالعه ۴۸٪ افراد میانجنسی شرکتکننده خود را دگرجنسگرا، ۲۲٪ بایسکشوال، ۱۵٪ کوئیر و ۱۰٪ نیز خود را آسکشوال دانستهاند.
افزایش نقش رسانهها در آگاهیبخشی به مردم درباره گرایش جنسی و هویت جنسیتی در ادامه از سوی ماری از آفریقا مطرح شد.
از دیگر نمایندگان مذهبی شرکتکننده در این نشست، نصرالدین بود که در جلسه با نهادهای دولتی نیز حضور داشت. وی در ابتدا با طعنه به صحبتهای نماینده شورای مسیحیان گفت از روشنگری شما ممنونم، نمیدانستم که تضمین حقوق اجتماعی در دسترسی به دستشویی منشا بحران بوده و دقت نکرده بودم که دستشویی میتواند عامل افول اجتماعی باشد.
وی در صحبتهای خود مفصلا به لزوم تضمین برابری برای افراد الجیبیتی در گفتمان دینی اشاره کرد و گفت سخنان نفرتپراکن در قالب آزادی بیان مذهبی به یک بهانه سیستماتیک برای خودداری از رشد گفتمان پذیرای الجیبیتی در مکانهای عمومی و دینی بدل شده است. به عنوان مثال قانون اسلامی زنا حقوق زنان و الجیبیتیکیوآی را در معرض خطر قرار میدهد. مجازاتهای وحشیانه، شکنجه، مجازات اعدام، درمانهای اجباری پزشکی،ازدواج اجباری، عملهای جراحی اجباری تغییر جنس، آزار کودکان، مثله کردن آلت جنسی کودکان، در کنار ازدواجهای سوری افراد الجیبیتیآیکیو برای در امان ماندن از خانواده، جامعه، مسجد، پلیس و غیره از جمله معضلات افراد الجیبیتی در جوامع اسلامی هستند. وی از گزارشگر ویژه خواست راهکارهای خود را برای مبارزه با اسلامگرایی افراطی در کشورهای عضو شورای حقوق بشر بیان کند.
دیوید از دیدهبان سازمان ملل در مورد اولویت جرمزدایی و حذف مجازات اعدام با اشاره به گفته شادی امین، صحبت کرد. بر اساس گزارش ایلگا ۷۲ کشور همجنسگرایی را جرم میدانند و در ۱۳ کشور مجازات اعدام پیاده میشود. ایران، پاکستان، قطر، موریتانی، سودان، افغانستان، عربستان صعودی، امارت متحده عربی، یمن و بخشهای تحت کنترل داعش برای روابط رضایتمندانه همجنسها مجازات اعدام اعمال میکنند.
وی با توجه به اینکه گزارشگر ویژه ماموریت خود را در وهله اول مبارزه با پدیده قتل افراد الجیبیتی میداند از وی پرسید آیا رسیدگی به وضعیت این سیزده کشور با مجازات اعدام را در اولویت کاری خود قرار میدهد؟
کاترینا از موسسه حقوق بشر گرجستان نیز آمادگی خود را برای همکاری با گزارشگر ویژه بخصوص در حوزه افراد الجیبیتی در بازداشت و زندان ابراز کرد.
هیلدی نماینده بایسکشوال از ایلگا به نامرئی بودن جمعیت بایسکشوال حتی در صحبتهای فعالان حقوق الجیبیتی اشاره کرد و نام نبردن از این جمعیت را مصداق بایفوبیا دانست و خواستار روشنگری گزارشگر ویژه در خصوص مبارزه با بایفوبیا شد.
نمایندهای از قرقیزستان به تشریح موارد خشونت و تبعیض در کشورهای آسیای میانه پرداخت و نماینده انجمن پیشگیری از شکنجه نیز خواستار توجه جدی به آزارهای صورت گرفته در زمان دستگیری افراد الجیبیتی و نقض حقوق این افراد شد.
ویکتوریا از طرف شبکه جهانی ادیان به اهداف سازمانی خود در ایجاد فضای احترام و پذیرش برای تمامی افراد اقلیتهای جنسی و جنسیتی اشاره کرد و آمادگی خود را برای همکاری در راستای راهبردهای گزارشگر ویژه در حمایت از افراد الجیبیتیآی دیندار در سراسر جهان در برابر تبعیض و نفرتپراکنی اعلام کرد.
در ادامه نشست، مائورو تعریفی از پزشکینه کردن افراد ارائه داد: پزشکینه کردن به معنای آن است که یک ویژگی فیزیکی یا روانی، عادت، شیوه زندگی، متعلق به یک شخص یا گروهی از اشخاص در مقایسه با سایر عادات، شیوههای زندگی و ویژگیهای فیزیک و روانی به طور سلیقهای بیماری انگاشته میشود. وی بر لزوم مبارزه با قوانین و سیاستهایی که این امر را ممکن میسازند تاکید کرد.
نماینده دیگری به وضعیت آسیبپذیری افراد الجیبیتی در کشورهای شوروی سابق اشاره کرده و قوانین هموفوبیک را به حاضران نشست توضیح داد و در پایان، مایکا از سوئد و عضو هیئت مدیره ایلگا به وضعیت نگرانکننده پناهندگان الجیبیتی اشاره کرد،از جمله اجبار به پنهان کردن هویت و گرایش خود، اثبات طاقتفرسای گرایش جنسی، «به اندازه کافی گی نبودن» و اخراج و بازگردانده شدن به کشوری که از ان گریختهاند.
دکتر ویتیت در خاتمه این نشست وعده داد که نخستین گزارش خود را در مارچ و سپس در اکتبر ارائه خواهد کرد و از فرصتهای آتی برای ادامه همکاری و از گزارشدهی سازمانها برای غنی کردن این گزارشها استقبال کرد. وی گفت من تلاش خواهم کرد یک تحلیلگر مستقل باقی بمانم. وی با عنایت به نگرانی برخی گروههای اقلیت جنسی از نادیده گرفته شدن در برنامهها و استراتژیها ابراز داشت که هدف وی حذف برچسبها و تبعیض بر اساس هر نوع گروهبندی است و لذا در این مسیر حمایت از حقوق تمام افراد اقلیت جنسی و جنسیتی را به یک میزان تضمین مینماید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.