سقوط دولت نپال، مشکل چه بود؟

 در پی اعتراضات گسترده نسل زد به مسدودسازی پلتفرم‌های اجتماعی و فساد ساختاری، دولت نپال سقوط کرد. نخست‌وزیر «کی‌پی شارما اولی» روز ۹ سپتامبر ۲۰۲۵ استعفا داد؛ معترضان در همان روز به ساختمان‌های حکومتی از جمله پارلمان یورش بردند و آتش‌سوزی‌های بزرگی رخ داد. ارتش برای برقراری نظم، مقررات عبور و مرور شبانه و حضور میدانی در کاتماندو را اعمال کرده است.

گزارش‌ها از دست‌کم ۳۰ کشته و صدها زخمی خبر می‌دهند و هم‌زمان دولت ممنوعیت شبکه‌های اجتماعی را لغو کرده است. 

دلایل بحران اما فراتر از ممنوعیت شبکه‌های اجتماعی بود. نارضایتی انباشته از بیکاری جوانان، رانت و «آقازاده‌گی» نخبگان سیاسی خشم‌ عمومی را شعله‌ور کرد. خیزش جوانان که در شبکه‌های اجتماعی شکل گرفت، پس از استفاده مرگبار از قوه قهریه شدت یافت و به مطالبه‌ پاسخ‌گویی و مبارزه با فساد بدل شد.

فعالان ال‌جی‌بی‌تی+ در نپال بخشی از جامعه مدنی پویا هستند و محدودیت ناگهانی شبکه‌های اجتماعی می‌تواند بر ظرفیت کنشگری گروه‌های حقوق اقلیت‌ها اثر بگذارد. علاوه بر این، جامعه ال‌جی‌بی‌تی+ اخیراً با چالش‌های منابع مالی نیز مواجه بوده است؛ گزارش‌های آسوشیتدپرس از کاهش کمک‌های بین‌المللی و تعطیلی برخی مراکز حمایتی خبر می‌دهد، هرچند رویدادهایی چون رژه پرايد مرداد ۱۴۰۴ در کاتماندو ادامه یافته است. 

نپال در سال‌های اخیر از پیشروترین کشورهای آسیایی در حوزه حقوق ال‌جی‌بی‌تی+ بوده است: دیوان عالی در ژوئن ۲۰۲۳ دستور موقت ثبت «موقت» ازدواج همجنس را صادر کرد و در نوامبر ۲۰۲۳ نخستین ازدواج همجنس به‌طور رسمی ثبت شد، هرچند اجرای آن با مقاومت‌هایی در سطوح اداری و قضایی روبه‌رو بوده و نیازمند اصلاحات قانونی جامع است. در عین حال، گزارش‌های حقوق بشری از تداوم موانع برای شناسایی حقوقی اشخاص ترنس، از جمله صدور اسناد هویتی منطبق با هویت جنسیتی، حکایت دارد. 

سقوط دولت نپال باری دیگر نشان داد که علیرغم پیشرفت این کشور در حوزه حقوق جامعه ال‌جی‌بی‌تی+ ، دموکراسی بدون رفع تبعیض و ستم از همه اقشار جامعه ممکن نیست و تنها رفع ستم آن هم نسبی از روی یک بخش از جامعه رهایی بخش نخواهد شد.

طبق قانون اساسی ۲۰۱۵، سناریوهای پس از استعفا شامل تلاش برای تشکیل دولت جدید و رأی اعتماد در ۳۰ روز است.

جهت اطلاعات بیشتر در خصوص وضعیت جامعه ال‌جی‌بی‌تی+ و مبارزات و چالش‌های پیش روی آن‌ها به مجموعه «جهان دیگری ممکن است؛ نپال» که پیشتر توسط شش‌رنگ تهیه و منتشر شده مراجعه کنید.