تصمیم تاریخی دادگاه قانون اساسی ایتالیا هر دو مادر زوج‌های همجنس، قانوناً مادر فرزند هستند

در تاریخ ۲۲ مه ۲۰۲۵، دادگاه قانون اساسی ایتالیا یک حکم تاریخی صادر کرد.  بر اساس این حکم هر دو زن یک زوج همجنس‌گرا که در خارج از ایتالیا با استفاده از روش لقاح مصنوعی (IVF) صاحب فرزند شده‌اند، می‌توانند به طور قانونی به عنوان مادران کودک شناخته شوند.

پیش از این، طبق قانون سال ۲۰۰۴، فقط مادر بیولوژیکی به‌عنوان والد قانونی شناخته می‌شد، حتی اگر هر دو زن به انجام فرآیند IVF رضایت داده بودند. دادگاه اعلام کرد که نادیده گرفتن موقعیت قانونی مادر غیر بیولوژیکی، اصول قانون اساسی از جمله برابری، هویت فردی و حق کودک برای دریافت محبت و حمایت از هر دو والد را نقض می‌کند.

این حکم از یک پرونده در منطقه لوکا (توسکانی) نشأت گرفت، جایی که دادگاه‌ها در مورد شناسایی حق والدی زوج‌های همجنس و مادران لزبین نتایج متفاوتی صادر می‌کردند. برخی مادران غیر بیولوژیکی را در شناسنامه به رسمیت می‌شناختند، در حالی که برخی دیگر آن‌ها را حذف می‌کردند. حالا این حکم وحدت رویه‌ای به وجود می‌آورد که به کودکان متولد شده از زوج‌های همجنس‌گرای زن از طریق IVF در خارج اجازه می‌دهد بدون نیاز به فرآیندهای قانونی اضافی، هر دو مادرشان به‌طور رسمی به عنوان والد ثبت شوند.

با وجود این پیشرفت، ایتالیا همچنان دسترسی به IVF را برای زوج‌های همجنس+ و زنان مجرد محدود کرده است و بسیاری از این افراد مجبورند برای درمان به خارج سفر کنند. این تصمیم در حالی اتخاذ شده که نگرانی‌ها در مورد سیاست‌های دولت راست‌گرای نخست‌وزیر جورجیا ملونی علیه حقوق خانواده‌های ال‌جی‌بی‌تی+ افزایش یافته است. در سال ۲۰۲۳، دولت شروع به حذف نام مادران غیر بیولوژیکی از شناسنامه کودکان کرد و هم‌زمان تلاش‌هایی برای ممنوعیت فرزندآوری از طریق رحم جایگزین در خارج از کشور و محدود کردن بیشتر دسترسی به سقط جنین آغاز شد.

ماریلنا گراسادونیا، فعال حقوق ال‌جی‌بی‌تی+ و عضو حزب چپ ایتالیا، این حکم را یک حکم تاریخی خواند که “کرامت و آرامش را به بسیاری از خانواده‌های رنگین‌کمانی در ایتالیا بازمی‌گرداند.”