زبان مادری ما باید به رسمیت شناخته شود – «بیانیه مشترک شش‌رنگ و ۲۰ تشکل دیگر» (فارسی، کوردی، عربی، تورکی و بلوچی)

سازمان جهانی یونسکو از سال ۹۹ میلادی، روز ۲۱ فوریه، مصادف با دوم اسفند را روز جهانی زبان مادری اعلام کرده است. با وجود گذشت ۲۵ سال از این نام‌گذاری و تلاش سازمان‌های حقوق بشری در دنیا در خصوص زنده نگه داشتن زبان‌ها و فرهنگ‌های مختلف، جمهوری اسلامی ایران نه تنها میلیون‌ها نفر از مردم اتنیک‌های ساکن در جغرافیای خود را از بدیهی‌ترین حق خود یعنی حق تحصیل به زبان مادری محروم کرده است، بلکه با تحقیر، تحریف، ارعاب و ایجاد انشقاق بین مردم ملیت‌های گوناگون تلاش کرده مانع اتحاد آنان علیه این سیاست ضد انسانی شود.

به اعتراف رسانه‌های رسمی حکومت جمهوری اسلامی تنها در سال گذشته ۵۰ هزار کودک دو زبانه از تحصیل بازمانده‌اند! بازماندن کودکان تورک، کورد، عرب، بلوچ، ترکمن و لر و سایر اتنیک‌های ساکن ایران از تحصیل، نه تنها مانع ورود آن‌ها به اجتماع و محرومیت آن‌ها از امکانات مادی و فرهنگی جامعه است، بلکه مانعی جدی در برابر ورودشان به چرخه‌ی اقتصادی و بازار کار نیز هست. حال تصور کنید که همین کودک متعلق به جامعه‌ی ال‌جی‌بی‌تی+ نیز باشد و هویت جنسیتی‌ یا گرایش جنسی‌اش انگ‌انگاری شده و او را از بسیاری از امکانات اجتماعی محروم کرده باشد. چنین تبعیض و بی‌عدالتی‌ای را افراد جامعه ال‌جی‌بی‌تی+ متعلق به اتنیک‌های گوناگون به‌ طور مستمر و هر روزه تجربه می‌کنند.

سابقه محرومیت از زبان مادری و بازتولید این رنج بیش از عمر ۴۵ ساله‌ی جمهوری اسلامی  است و به دوره‌ی سلطنت خاندان پهلوی برمی‌گردد.

متاسفانه قدم‌های معدود اما موثر سازمان‌های حقوق بشری در سال‌های اخیر، برای مقابله با شوونیسم سیستماتیک و نهادینه شده‌ی این دو حکومت که «مرد فارس شیعه‌ی دگرجنسگرا» را تبدیل به معیار و «ارزش» کرده است، نتوانسته منجر به تغییرات بنیادین در این عرصه گردد. 

خیزش انقلابی  ۱۴۰۱ ژینا (مهسا) امینی، علی‌رغم مشارکت اعجاب‌برانگیز زنان و مردم سراسر ایران، هنوز نتوانسته است مانع نادیده گرفته شدن مطالبات اقلیت‌های اتنیکی ایران و زدن انگ «تجزیه طلب» به هر کسی که این تبعیضات را به رسمیت می‌شناسد شود.

افزایش دستگیری و اعدام فعالین بلوچ، عرب، تورک و کورد و ملیت های ساکن ایران، پرهیز از به رسمیت شناختن حضور جامعه ال‌جی‌بی‌تی+ در این انقلاب، همگی ضرورت پرداختن به همه‌ی این لایه‌های ستم را بر ما آشکار می‌کند.

شش‌رنگ، شبکه‌ی لزبین‌ها و ترنس‌جندرهای ایرانی، آگاه از تبعیض‌های چند لایه به خصوص تبعیض‌هایی که جامعه‌ی ال‌جی‌بی‌تی + اتنیکی با آن مواجهه هستند، پرداختن به همه‌ی انواع نابرابری را در دستور کار و از اهم وظایف خود دانسته و با راه‌اندازی بخش‌های تورکی، کوردی، عربی و بلوچی، به سهم خود به تولید محتوا، اطلاع‌رسانی و آگاهی بخشی به زبان مادری کرده است. 

شش‌رنگ ضمن ابراز نگرانی از وضعیت اعضای جامعه‌ی ال‌جی‌‌بی‌تی+ متعلق به اقلیت‌های اتنیکی که تجربه‌ی پیچیده‌تر و شدیدتری از سرکوب و فشار را متحمل می‌شوند بار دیگر اعلام می‌کند؛ دموکراسی بدون رفع ستم از همه‌ی به حاشیه رانده‌شدگان و تحت ستم قرار گرفتگان میسر نخواهد بود و از همه‌ی فعالین و سازمان‌های حقوق بشری می‌خواهد ضمن به رسمیت شناختن حقوق اتنیک‌های ساکن ایران، تلاش برای حق تحصیل به زبان مادری را، به عنوان بدیهی‌ترین حق هر ملت، در دستور کار خود قرار دهند. 

 

شش‌رنگ (شبکه‌ی لزبین‌ها و ترنسجندرهای ایرانی)

۲۱ فوریه ۲۰۲۴، مصادف با ۲ اسفتد ۱۴۰۲

 

امضا کنندگان بیانیه به ترتیب حروف الفبا:

آزاد قادین

برمش، صدای زنان بلوچستان

پایان تک زبانی

جنبش جمهوری خواهان دموکرات لائیک ایران فدرال

حزب دموکرات آذربایجان

کانون دموکراسی و توسعه آذربایجان

کانون گزارشگران حقوق بشر کردستان

کانون مبارزه با نژادپرستی و عرب ستیزی در ایران

کردپا – سازمان حقوق بشر کردستان

کنشگران کوییرفمینیستی مستقل – کلن

مرکز زنان تورک

ملت مدنی آذربایجان

رسانک، رسانه خبری بلوچ

شبکه حقوق بشر کردستان – ژنو

شبکه ندای زاگرس

شورای موقت سوسیالیست‌های چپ ایران

شیوار نیوز – رسانه مردم بلوچ

سازمان حقوق بشر کردستان (کوردپا)

سازمان حقوق بشری “هەنگاو”

سازمان ملل و مردم بدون نماينده (يوان پى‌او)

گروه حقوق بشر بلوچستان


پێویستە زمانی دایکیی ئێمە بە فەرمی بناسێندرێت

(بەیاننامەی هاوبەشی شەشڕەنگ و ٢٠ ڕێکخراوی دیکە) 

ڕێکخراوەی جیهانیی یۆنێسکۆ لە ساڵی ١٩٩٩ زایینیەوە، ڕۆژی ٢١ سبات (فێبریوێری) بەرانبەر بە ٢ی ڕەشەممەی هەتاویی وەکوو ڕۆژی جیهانیی زمانی دایکی ناوزەد کردووە. سەرەڕای تێپەڕبوونی ٢٥ ساڵ بە سەر ئەم بەروارە و تێکۆشانی ڕێکخراوەکانی مافی مرۆڤ لە سەرتاسەری جیهان لە پێناو بەرزڕاگرتن و هێشتنەوە زمان و چاندە جیاوازەکان، کۆماری ئیسلامی نە تەنیا میلیۆنان کەس لە خەڵکی نەتەوەکانی جوغرافیای ئێرانی لە سەرەکی ترین مافی خۆیان واتە خوێندن بە زمانی دایکی بێبەش کردووە، بەڵکوو بە سووکایەتی، چەواشەکاری، ترساندن و درزخستنە ناو کۆمەڵگای نەتەوە جۆربەجۆرەکان، هەوڵی داوە پێش بە یەکگرتوویی ئەوان دژ بەم سیاسەتە دژە مرۆییە بگرێت.

بە پێی ڕاگەیاندن و دانپێدانانی خودی دامودەزگاکانی کۆماری ئیسلامیی ئێران تەنیا لە ساڵی ڕابردوودا ٥٠ هەزار منداڵی دووزمانە لە خوێندن دواکەوتوون. بەجێمان لە خوێندنی منداڵانی کورد، بەلووچ، عەرەب، تورکەمەن، لوڕ، تورک و باقی ئێتنیکەکانی دانیشتووی ئێران، نەک هەر بەربەستێکە بۆ چوونە ناو کۆمەڵگا و بێبەشبوونیان لە پێداویستییە ماددی و کولتوورییەکان، بەڵکوو لەمپەرێکی جدیشە بۆ چوونە ناو بازنەی ئابووری و بازاڕی کار. ئێستە بیهێننە پێش چاوی خۆتان هەمان ئەم منداڵە دۆخی چۆنە کاتێک سەر بە کۆمەڵگەی ئێڵ جی بی تی+یشە و ناسنامەی جێندری یان خواستی ڕەگەزیی ئەو مۆرکی لێ دراوە و لە چەندین دەرفەتی کۆمەڵایەتی بێبەش کراوە. ئەم جۆرە جیاکاری و نادادپەروەرییە بە بەردەوامی و هەموو ڕۆژێک لەلایەن ئەندامانی کۆمەڵگەی ئێڵ جی بی تی+ی سەر بە نەتەوە جیاوازەکانەوە ئەزموون دەکرێت.

مێژووی بێبەشبوون لە زمانی دایکی و بەرهەمهێنانەوەی ئەم ئازارە، زۆر زیاتر لە تەمەنی ٤٥ ساڵەی کۆماری ئیسلامییە و دەگەڕێتەوە بۆ سەردەمی بنەماڵەی پەهلەوی. بەداخەوە هەنگاوە کەم بەڵام کاریگەرەکانی ڕێکخراوەکانی مافی مرۆڤ لەم ساڵانەی دواییدا بۆ ڕووبەڕووبوونەوە لەگەڵ شۆڤێنیزمی سیستماتیک و چەسپاوی ئەم دوو حکوومەتە کە «پیاوی شیعەی فارسی جیاڕەگەزخواز»ی کردووە بە ستاندارد و «بەها»، نەیتوانیوە ببێتە هۆی گۆڕانکاریی بنەڕەتی لەم بوارەدا.

ڕاپەڕینی شۆڕشگێڕانەی ژینا (مەهسا) ئەمینی لە ساڵی ١٤٠١ هەتاوی و بەشداریی ناوازەی ژنان و خەڵکی سەرتاسەری ئێران، هێشتا نەیتوانیوە ڕێگری بکات لە پشتگوێخستنی داواکارییەکانی کەمینە نەتەوەییەکانی ئەو وڵاتە و هەر کەسێک دان بەو هەڵاواردنانەدا بنێت و بە فەرمیی بناسێت، مۆرکی «جیاییخوازی»ی لێ دەدرێت.

زیادبوونی گرتن و لەسێدارەدانی چالاکانی کورد، بەلووچ، عەرەب ، تورک و باقی نەتەوەکانی نیشتەجێی ئێران، هەوڵدان بۆ پشتگوێخستن و بەفەرمی نەناسینی بەشداریی کۆمەڵگای ئێڵ جی بی تی+ لەم شۆڕشەدا و هتد، جارێکی تر پێویستیی ڕووبەڕووبوونەوە لە گەڵ هەموو ڕەهەندەکانی چەوساندنەوە و هەڵاواردنمان بۆ دەردەخات.

شەشڕەنگ، تۆڕی لێزبییەن و تڕەنسجێندرەکانی ئێران، بە ئاگاداری لەم جۆرە هەڵاواردنە فرەڕەهەندانە، (بەتایبەتی ئەو هەڵاواردنانەی کە ڕووبەڕووی کۆمەڵگەی ئێڵ جی بی تی+ و کەمینە نەتەوەییەکان دەبنەوە) کارکردن بۆ چارەسەرکردنی هەموو جۆرە نایەکسانییەک بە ڕۆژەڤی سەرەکی و یەکێک لە گرنگترین ئەرکەکانی خۆی پێناسە دەکات. بۆ ئەم مەبەستەش بە خستنەگەڕی بەشەکانی کوردی، تورکی و عەرەبی، بەش بە حاڵی خۆی هەوڵی داوە بە ئامادەکردنی ناوەرۆک و بابەتی پێوەندیدار، گەیاندنی زانیاری و هەواڵ و… بۆ بەرزکردنەوە ئاستی وشیاری کۆمەڵگا بە زمانی دایکی خەبات بکات.

شەشڕەنگ وێڕای دەربڕینی پەرۆشی خۆی سەبارەت بە دۆخی ئەندامانی کۆمەڵگەی ئێڵ جی بی تی+ی سەر بە کەمینە نەتەوەییەکان کە تووشی ئەزموونێکی ئاڵۆزتر و چڕتر لە ستەم و گوشار دەبن، جارێکی تر ڕایدەگەیەنێت؛ دیموکراسی بەبێ لابردنی چەوساندنەوەی هەموو مرۆڤە پەراوێزخراو و ستەملێکراوەکان ناتوانرێت بە دی بێت. هەروەها داوا لە هەموو چالاکوان و ڕێکخراوەکانی مافی مرۆڤ دەکات، وێڕای داننان بە مافی نەتەوەکانی نیشتەجێی ئێران، هەوڵدان بۆ مافی خوێندن بە زمانی دایکی، وەک دیارترین و سەرەکی ترین مافی هەر نەتەوەیەک بخەنە ڕۆژەڤی کارەکانییانەوە. 

ئەو ڕێکخراوانەی واژۆیان کردووە:

آزاد قادین

برمش، صدای زنان بلوچستان

پایان تک زبانی

جنبش جمهوری خواهان دموکرات لائیک ایران فدرال

حزب دموکرات آذربایجان

کانون دموکراسی و توسعه آذربایجان

کانون گزارشگران حقوق بشر کردستان

کانون مبارزه با نژادپرستی و عرب ستیزی در ایران

کنشگران کوییرفمینیستی مستقل – کلن

مرکز زنان تورک

ملت مدنی آذربایجان

رسانک، رسانه خبری بلوچ

شبکه حقوق بشر کردستان – ژنو

شبکه ندای زاگرس

شورای موقت سوسیالیست‌های چپ ایران

شیوار نیوز – رسانه مردم بلوچ

سازمان حقوق بشر کردستان (کوردپا)

سازمان حقوق بشری “هەنگاو”

سازمان ملل و مردم بدون نماينده (يوان پى‌او)

گروه حقوق بشر بلوچستان


يجب أن يتم الاعتراف بلغتنا الأم

«بيان مشترك شش‌رنگ  و۲۰ منظمة أخرى»

منذ عام ۱۹۹۹، أعلنت منظمة يونسكو العالمية يوم ۲۱ شُباط، الذي يصادف يوم (۲اسفند ه.ش)، يومًا عالميًا للغة الأم. ورغم مرور۲۵ عاما على هذه التسمية والجهود التي تبذلها منظمات حقوق الإنسان في العالم للحفاظ على بقاء اللغات والثقافات المختلفة، لم تكتف جمهورية إيران الإسلامية بحرمان ملايين الأشخاص العرقيين الذين يعيشون في جغرافيتها من حقهم الواضح، وهو الحق في الدراسة بلغتهم الأم وبدلاً من ذلك، حاولت من خلال الإهانة وتشويه وترهيب وخلق الانقسامات بين الناس من مختلف الجنسيات، منعهم من الاتحاد ضد هذه السياسة المناهضة ضد الإنسانية.

وفقاً لوسائل الإعلام الرسمية لجمهورية الإسلامية، في العام الماضي فقط، ۵۰ ألف طفل ثنائي اللغة انحرمو من التعليم! إن حرمان أطفال التورک، الکورد، العرب، البلوچ، التركمن، الر وغيرهم من المجموعات العرقية التي تعيش في إيران من التعليم، لا يشكل فقط عائقًا أمام دخولهم إلى المجتمع وحرمانهم من المرافق المادية والثقافية للمجتمع، كما أنه يشكل عائقاً خطيراً أمام دخولهم إلى الدورة الاقتصادية وسوق العمل. تخيل الآن أن هذا الطفل نفسه ينتمي أيضًا إلى مجتمع المیم+ وقد تم وصم هويته الجندرية أو ميوله الجنسية وحرمانه من العديد من المرافق الاجتماعية. يتعرض هذا التمييز والظلم بشكل مستمر وكل يوم لأفراد مجتمع المیم+ الذين ينتمون إلى أعراق مختلفة. يعود تاريخ الحرمان من اللغة الأم وإعادة إنتاج هذه المعاناة إلى أكثر من۴۵ عامًا في الجمهورية الإسلامية ويعود إلى عهد أسرة بهلوي.

لسوء الحظ، فإن الخطوات القليلة ولكن الفعالة التي اتخذتها منظمات حقوق الإنسان في السنوات الأخيرة، لمواجهة الشوفينية المنهجية والمؤسسية لهاتين الحكومتين والذي جعل «الرجل الفارسي الشيعي المغاير جنسيا» أصبح المعيار و«قيمة» لا يمكن أن تؤدي إلى تغييرات جوهرية في هذا المجال.

الانتفاضة الثورية لعام ۲۰۲۲ جینا (مهسا) اميني، على الرغم من المشاركة المذهلة للنساء والشعب في جميع أنحاء إيران لم تتمكن بعد من منع تجاهل مطالب الأقليات العرقية في إيران و وصم أي شخص يعترف بهذه التمييزات بأنه «متحلل/ انفصالي».

إن تزايد اعتقال وإعدام النشطاء والقوميات البلوچية والعرب والأتراك والأكراد والقوميات المقيمة في إيران وتجنب الاعتراف بوجود مجتمع المیم في هذه الثورة، كل ذلك يكشف لنا ضرورة التعامل مع كل طبقات هذه القمع.

شبكة شش رنگ شبكة المثليات والعابرين/ات الجندر الإيرانية، تدرك التمييز متعدد الطبقات، وخاصة التمييز الذي يواجهه المجتمع المیم+ العرقي و إن معالجة جميع أنواع عدم المساواة مدرجة في جدول الأعمال وتعتبر من أهم واجباتها ومن خلال إنشاء أقسام باللغة التوركية، الكوردية، العربية والبلوچية، فقد قامت بدورها في إنتاج المحتوى والإعلام والتوعية باللغة الأم.

بينما تعرب شش رنگ عن قلقها بشأن وضع أفراد مجتمع المیم+ المنتمين إلى الأقليات العرقية الذين يعانون من تجربة أكثر تعقيدًا وكثافة من القمع والضغط، تعلن مرة أخرى؛ لن تكون الديمقراطية ممكنة دون إزالة الظلم عن جميع المهمشين والمضطهدين وتريد من جميع نشطاء ومنظمات حقوق الإنسان أن يعترفوا بحقوق المجموعات العرقية التي تعيش في إيران وأن يبذلوا الجهود من أجل الحق في التعليم بلغتهم الأم باعتباره الحق الأكثر واضح لكل أمة على جدول أعمالهم.

شش رنگ (شبكة المثليات والعابرین/ات الجندرالإيرانيه)

۲۱ شُباط ۲۰۲۴

 

الموقعون على البيان حسب الترتيب الأبجدي:

آزاد قادین

برمش، صدای زنان بلوچستان

پایان تک زبانی

جنبش جمهوری خواهان دموکرات لائیک ایران فدرال

حزب دموکرات آذربایجان

کانون دموکراسی و توسعه آذربایجان

کانون گزارشگران حقوق بشر کردستان

کانون مبارزه با نژادپرستی و عرب ستیزی در ایران

کنشگران کوییرفمینیستی مستقل – کلن

مرکز زنان تورک

ملت مدنی آذربایجان

رسانک، رسانه خبری بلوچ

شبکه حقوق بشر کردستان – ژنو

شبکه ندای زاگرس

شورای موقت سوسیالیست‌های چپ ایران

شیوار نیوز – رسانه مردم بلوچ

سازمان حقوق بشر کردستان (کوردپا)

سازمان حقوق بشری “هەنگاو”

سازمان ملل و مردم بدون نماينده (يوان پى‌او)

گروه حقوق بشر بلوچستان


بیزیم آنا دیلیمیز رسمیته تانینمالی‌دیر

«شش‌رنگ و ۲۰ باشقا تشکیلانین اورتاق بیاناتی»

دونیا یونسکو تشکیلاتی ۱۹۹۹ ایلیندن، ۲۱ فوریه‌نی (۲ ایسفندی) دونیا آنا دیلی گونو آدلاندیریب. ۲۵ ایل بو آدلاندیرمادان کئچمه‌سینه و دونیا اینسان حقوق‌لاری تشکیلات‌لارینین فرقیلی دیل و مدنیتلری یاشاتماق ایستمه‌سینه رغمن، جمهوری اسلامی ایران، جغرافیاسیندا یاشایان میلیون‌لارجا اتنیکی آنا دیلینده تحصیل آلماق کیمین بیرینجیل حقوقوندان محروم بوراخماقلا قالماییب، بلکه آشاغیلاماق، تحریف، قورخوتما و میلت‌لرین آراسیندا آیریلیق یاراداراق، بو قئیری‌اینسانی سیاست قارشیسیندا بیرلیک اولمالارینا مانع اولوب.

‎جمهوری اسلامی‌نین رسمی مدیالارینین اعتیرافینا گؤره، تکچه کئچن سنه ۵۰مین ایکی دیللی اوشاق تحصیلدن گئری قالمیش‌. تورک، کورد، عرب، بلوچ، ترکمن، لر و ایران‌دا یاشایان باشقا اتنیک‌لرین تحصیل‌دن گئری قالماسی، تکجه اونلارین توپلوما گیرمه‌لرینی و مادی-مدنی ایمکانلاردان فایدالانمالارینی دئییل، بلکه ایش و اکونومیک حیاتا گیرمه‌لرینه ده جیددی بیر مانع‌دیر. ایندی بو مانع‌لرله قارشی قارشی‌یا اولان بیر اوشاغین، ل‌گ‌ب‌ت+ توپلومونا عایید اولدوغونو و جینسیتی کیملیک و جینسی یؤنلیمینین دالقالاندیغینی و بو سببدن دولایی دا بیر چوخ سوسیال خیدمت‌لردن محروم قالدیغینی دوشونون.

بئله بیر آیری‌سئچکیلیک و عدالتسیزلیگی اتنیکی آزینلیق‌لارا عایید اولان ل‌گ‌ب‌ت+ توپلومو دواملی اولاراق هر گون تجروبه ائتمکده‌دیر.

آنا دیلیندن محروم قالماق و بو آجی‌نین دواملی یئنی‌لنمه‌سینین کئچمیشی جمهوری اسلامی‌نین ۴۵ ایللیک حؤکومتیندن داها اسکی‌دیر و پهلوی دؤنمینه قاییتماقدادیر.

سون ایل‌لرده بو ایکی حؤکومتین سیستماتیک و ایچسللشمیش شوونیسمینه قارشی اینسان حقوق‌لاری تشکیلات‌لارینین آز اما تاثیرلی آددیم‌لاری، کی «شیعه فارس هتروسکسوال ارکک» فیقورونو «ده‌یر» اولاراق گؤسترمکده، تاسسوفله بو ساحه‌ده اساسلی دییشیکلیکلره سبب اولا بیلمه‌ییب.

ژینا (مهسا) امینی‌نین ۱۴۰۱ دئوریم حرکتی، قادین‌لارین و بوتون ایران خالقینین حیرت وئریجی قاتیلیمینا رغمن، هله ده ایران‌دا اتنیکی آزینلیق‌لارین طلب‌لرینین گؤرمزدن گلینمه‌سینه و بو آیری‌سئچکیلیک‌لره اعتیراض ائدن‌لره «بؤلوجو» آدی وئرن‌لرین قارشیسینا کئچه بیلمه‌ییب.

تورک، بلوچ، عرب، کورد و دیگر ایران‌داکی میلیت‌لرین آکتیویست‌لرینین توتوقلانماسی و اعدام ائدیلمه‌سی و بو دئوریمده ل‌گ‌ب‌ت+ توپلومونون رسمیته تانینماسی، بوتون سیتم قاتمانلارینا دیقت ائتمه‌میزین اهمیتینی بیزه گؤسترمکده‌دیر.

شش‌رنگ، ایرانلی لزبین‌لر و ترنسجندرلر شبکه‌سی، قاتمانلی آیری‌سئچکیلیک‌لر، خصوصی ایله اتنیکی ل‌گ‌ب‌ت+ توپلومونون قارشیلاشدیق‌لاری آیری‌سئچکیلیک‌لرین فرقیده اولاراق، بوتون آیری‌سئچکیلیک نوع‌لارینی دیقته آلاراق بوتون برابرسیزلیک‌لری ایشلرینین باشلیغینا قویموش و تورکجه، کوردجه، عربجه و بلوچ‌جا صحیفه‌لری آچاراق، بو ساحه‌ده آنا دیلینده معلوماتلاندیرمایا چالیشماقدادیر.

شش‌رنگ، زوراکیلیق و باسقی‌نین داها شیددتلی و قاتمانلی حالینی تجروبه ائتدیکلری اوچون، اتنیکی آزینلیق‌لارا عایید اولان ل‌گ‌ب‌ت+ توپلومونون وضعیتی حاققیندا ناراحاتلیغینی بیلدیره‌رک بیر داها دموکراسی‌نین بوتون اؤتکلیلشدیریلمیش و سیتم آلتیندا اولانلارین اوستونده‌کی باسقی قالخمادان مومکون اولمایاجاغینی اعلام ائدیب، بوتون اینسان حقوق‌لاری تشکیلات‌لاری و آکتیویست‌لریندن ایران‌دا یاشایان ائتنیک‌لرین حقوق‌لارینی رسمیته تانیمالارینی و آنا دیلینده تحصیل آلمایی، هر میلتین اَن بیرینجیل حقوقو اولاراق، گوندم ایشلرینه قویمالارینی ایسته‌ییریک.

شش‌رنگ (ایرانلی لزبین‌لر و ترنسجندرلر شبکه‌سی)

 

الیفبا سیراسی ایله ایمضالایانلار:

آزاد قادین

برمش، صدای زنان بلوچستان

پایان تک زبانی

جنبش جمهوری خواهان دموکرات لائیک ایران فدرال

حزب دموکرات آذربایجان

کانون دموکراسی و توسعه آذربایجان

کانون گزارشگران حقوق بشر کردستان

کانون مبارزه با نژادپرستی و عرب ستیزی در ایران

کنشگران کوییرفمینیستی مستقل – کلن

مرکز زنان تورک

ملت مدنی آذربایجان

رسانک، رسانه خبری بلوچ

شبکه حقوق بشر کردستان – ژنو

شبکه ندای زاگرس

شورای موقت سوسیالیست‌های چپ ایران

شیوار نیوز – رسانه مردم بلوچ

سازمان حقوق بشر کردستان (کوردپا)

سازمان حقوق بشری “هەنگاو”

سازمان ملل و مردم بدون نماينده (يوان پى‌او)

گروه حقوق بشر بلوچستان


مئے ماتی زُبان باید پہ  رَسمّی  وڑا  پَجّاہ یارَگ ببیت۔

«شَش رنگ و بیست تَشَکُلؔے مُشترکێن بَیانیَہ»

یونسکو جهانی سازمان  چَه سال ۹۹ میلادی ؛فوریه ئی بیست ویکمی  رۆچا؛بَرابر گۆن  اسپندے دومی  رۆچ ؛جَهانی ماتی زبانئے رۆچ  ائیلان کُرتَگ.

‎بله انّون که گێش چَه 25سال چَه اےِنامئے ھِلَّگ  و هُکوک بَشری سازمانانے کۆشِست مَه دنیائے تَها پَه وڑ په وڑێن ماتی زُبانان و دود و رَبێدگانے زِندَگ دارَگا گۆستَگ بلہ اێرانے اسلامی جُمهوری نہ تهنا که بازێن میلیون؛  اتنیکی مردمانا که مہ اێرانا نندۆکنت چہ وُتی کمترێن هَک وهُکوکان؛ چُش که وانَگ په آیانئے وُتی ماتی زُبانا مَهروم کُرتَگ بلکێن هَم گۆن آیانی جَھل جَنگ  و تَهرێپ و تُرسێنگ و شِکاپئے دور دیَگ وڑ پہ وڑێن مردمانی دَرمَیانا که چَہ وڑ پہ وڑێن مِلَتانَنت کۆشستی کُرتَگ آیانی هۆری و اتِهادے دێما هَلاپ  اے زِدّ  انسانی کارا بگیپت.

‎چُش که اسلامی جُمهوری هکومتے وُتی رَسمی رَسانْکداران اِهتراپ کُرتَگ؛تَهنا مہ گوَستگێن سالا ۵۰هَزار دو زُبانئێن چُکّ چہ وانَگا مَهروم و بێبَهر بوتَگَنت.

‎تُرک و کُرد وعَرب و بلۆچ و تُرکمن و پَهکێن اتنیکانی  چُکّان که مہ اێرانا نندۆکنت وَهدی که چہ وانَگا مَهروم بِبنت ؛اے بێبَهری نه تهنا سئوَبَ بیت که آیان چَه  هۆری مَه راجمان دورَ کَپَنت و مَهروم بِبَنت بلکێن هَم آیانا چَه مادی و پَرهَنگی امکاناتان مَهرومَ کَنت و یَک پَه دلێن و  سَکّێن مَنَھے  بیت که آیان چہ کارکَنگ مہ  بازار واگتِسادا هَم دور بِبَنت.

انّون شما چُش هَیال کَنیت هَمی چُکّ چہ  ال جی بی تی ‏+چاگِردا هَم  ببیت و آییئے جنسیتی پجّار و جنسی واهَگ مَہ اێران  سلّێن گپّی زانگ بوتَگ و همِێشی هَم آیانا  چَه بازێن راجمانی اِمکاناتان مَهرومَ کَنت.

چُشێن بی اِدالَتی و پَرک وپێرانا  مَردُمانی که چَہ اتنیکی ال جی بی تی ‏+ چاگِردَنت  هَر رۆچ و هَمێشَگ گِندَگَنت.

مَهروم بَیَگ چَه ماتی زُبانی وانَگ و اے رَنجئے اُمر ؛تهنا  همی 45سال که اسلامی جمهوری یَهتَگ  نَهِنت بلکێن پێسَرا هَم مَہ پهلوی هاندانی سَلتَنتا هَم هَنچُش بوتَگ.

اے کَمُکێن  بله اَسربَکشێن کَدمانی هَم که هُکوک بَشری سازمانان مَہ اے گۆستَگێن سالان پہ اے سێستماتێکێن و نَهادێنَگ بوتَگێن شونیسمی دێمگریا زُرتَگ  اے دُوین ‏هُکومَتان که (‏دِگَرجنسگرائێن شیهَه ئێن پارسی مَردێنا) پَه ارزشت و معیار بَدَل کُرتَگ؛ بُنیادێن بَدلی مَہ اے مئیدانا نَبوتَگ.

ژینایی انکلابی جُنز مہ ۱۴۰۱(مهسا) گۆن اشے که بازێن اَجَبێن جنێنان و پَهکێن اێرانی مَردُمانی هۆریگئے هست‌اَت بلہ اَنگت نتونتَگ کہ یک مَنَهی ببیت که اێرانے اتنیکی اَگلیتانی لوٹانی نَگندَگ و اے (تجزیه  طلبی)بُهتانانی دێما پَه هَر کسی که اے پَرک وپێرانا پَه رسمیت جاهَ یاریت بگیپت.

بازێن بلوچ و عرب وکُردی کارکَنۆکانی دَزگیر کَنگ و پاهۆ دَیَگ و پَهرێز کَنگ چَه اێرانی ال جی بی تی ‏+ چاگِردی پَه رسمیت جاه یارَگ مہ ای انکلابا اِشان پَهک  اے  چُنت لایہ ئین سِتَمانی  زَلورَتا پَه ما پکّا ءَ کنت که گێشتر اے بارئوا کار بکنێن.

شَش رَنگ اێرانی لزبین وترنسجندرانی شَبَکه چَہ اے چُنت لایه ئێن پَرک وپێران هاس پَرک وپێرانی که  اتنیکی ال جی بی تی ‏+چاگِرد گۆن آیان دێم پَه دێمَ بَنت سَهی و سَرپدِنت)و گیشتر کارکَنگ اے وڑ پَه وڑێن نابَرابریانی بارئوا وُتی کارانی دَستورا هلّێت و چَہ وُتی مُهمّێن زِمّهواریانی زانت وگۆن تُرکی وکُردی وعربی وبلوچی تاکانے بُنگێج کَنگا وُتی جُهد وکوشستی  پَه هال دیَگ و سَرپدی  و مُهتَوایی پئیم کَنگ پَه ماتی زُبانا کُرتَگ.

شَش رَنگ وُتی پرێشانی چَه ال جی بی تی چاگردے وَزِیَتا که چَه اتنیکی اگلییتانَنت و گێشترێن و

پیچێدَگ تِرێن آزار پُجّاری و پَشارَ گِندَنت  پێشَ کَنت و پَدا هَم ائیلانَ کَنت که تا وَهدی که ستم پَہ پَهک پَہ هاشیه چَگل داتَگێنان و سِتَم دیستگێنان هَلاس مَبیت دموکراسی دَستا نَکپیت  و چَه پَهکێن کارکنۆکان و هُکوک بَشری سازمانانَ لوٹێت که پَهکێن اتنیکانی که مَہ اێران نندوکَنت آیانی هُکوکا پَه رسمیّت جاه بیاریت و کوشست بِکَنت که وانگے هَکّ  پَہ ماتی زُبانا؛یَکی چَہ هَر ملّتی زاهِر وآشکارێن  هُکوکان مَہ وُتی کارانی دَستوران بِهِلَنت.

شَش رَنگ(اێرانی لزبین و ترنسجندرانی شَبَکه)

 

بیانیہ ئے  دزنام کنۆکان گۆن الپبای گالانی ردا:

آزاد قادین

برمش، صدای زنان بلوچستان

پایان تک زبانی

جنبش جمهوری خواهان دموکرات لائیک ایران فدرال

حزب دموکرات آذربایجان

کانون دموکراسی و توسعه آذربایجان

کانون گزارشگران حقوق بشر کردستان

کانون مبارزه با نژادپرستی و عرب ستیزی در ایران

کنشگران کوییرفمینیستی مستقل – کلن

مرکز زنان تورک

ملت مدنی آذربایجان

رسانک، رسانه خبری بلوچ

شبکه حقوق بشر کردستان – ژنو

شبکه ندای زاگرس

شورای موقت سوسیالیست‌های چپ ایران

شیوار نیوز – رسانه مردم بلوچ

سازمان حقوق بشر کردستان (کوردپا)

سازمان حقوق بشری “هەنگاو”

سازمان ملل و مردم بدون نماينده (يوان پى‌او)

گروه حقوق بشر بلوچستان

0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *