حمایت از اقلیت‌های جنسی و جنسیتی در نشست شورای امنیت سازمان ملل

نشست ویژه شورای امنیت سازمان ملل در  ۲ نوامبر ۲۰۲۲ به میزبانی ایالات متحده آمریکا و آلبانی، برای بررسی حوادث اخیر در ایران تشکیل شد. در این جلسه دو سخنگوی ایرانی و نمایندگان کشورهای متعددی از موارد نقض حقوق بشر در ایران سخن گفته و به صورت ویژه به نقض حقوق اقلیت‌های جنسی و جنسیتی اشاره کرده‌اند.

 جاوید رحمان، ‌گزارشگر سازمان حقوق بشر در مورد مسائل ایران، ‌با اصطلاح بی‌جنسیت «عالی جنابان» به جای «خانم‌ها و آقایان» سخنرانی خود را آغاز کرده و از موارد نقض حقوق بشر در ایران گزارش داد.

شیرین عبادی و نازنین بنیادی دو سخنگوی ایرانی حاضر در این نشست بودند. شیرین عبادی اینکه خواستار تشکیل کمیسیونی برای تحقیق موارد نقض حقوق بشر در ایران پس از قتل ژینا امینی تشکیل شد،  جمهوری اسلامی را محکوم کرد که خشونت و سرکوب دستگاه‌های امنیتی را با «مذهب» و «فرهنگ» توجیه کرده و این روند را از طریق ستم به اقلیت‌ها و از جمله اقلیت‌های جنسی و جنسیتی٬‌تثبیت و اجرا می کنند. عبادی در آخر گفت که سپاسگزار خواهیم بود اگر که طرف درست تاریخ بایستید.

نازنین بنیادی به این موضوع اشاره کرد که نقض حقوق بشر در هیچ کجا نمی‌تواند جزئی از فرهنگ کشورها باشد و مردم نمی‌توانند از طریق اعمال زور به هنجارهای اجتماعی منسوخ شده روی بیاورند؛ بنابراین پاسخی که برخی از مقامات جمهوری اسلامی و حامیانشان می‌دهند٬‌مبنی بر این که این مسائل بخشی از فرهنگ ماست و شما اجازه‌ی دخالت ندارید٬‌نادرست و از موارد نقض حقوق بشر است.

پس از آن نماینده‌ی ایالات متحده آمریکا گفت اگرچه تغییرات بایستی از داخل کشور ایران صورت بگیرد اما این مردم جهان را از نشان‌دادن حساسیت و مسئولیت پذیری‌شان معاف نمی‌کند. پس از او نماینده‌ی آلبانی به تعداد اعدام‌ها و شدت سرکوب بیشتر شده در ایران و همچنین به آسیب پذیری بیشتر زنان و وضعیت بدتر آنها اشاره کرد و گفت تلاش ما این است که مقام‌های ایرانی را پاسخ‌گو بکنیم. وی خاطرنشان کرد که نمی‌شود در سازمان ملل از حقوق زنان دفاع کرد اما نسبت به وضعیت زنان ایرانی بی‌تفاوت بود و در آخر با خطاب قرار دادن مردم معترض ایرانی٬‌ناامیدی و ترس را تغذیه‌کننده‌ی  دیکتاتورها دانست.

بعد از سخنرانی‌های اصلی٬‌‌برخی از اعضای دائم و غیر دائم شورای امنیت، هرکدام به مدت سه دقیقه صحبت کردند: 

نماینده‌ی ایرلند به سرکوب اقلیت‌ها در ایران اشاره کرد و گفت که ایران اعلامیه‌ی پکن و حقوق بشر را امضا کرده و بنابراین تعهد دارد به آنها عمل کند. نماینده‌ی بریتانیا گفت وقت آن است که جمهوری اسلامی دست از ظلم کردن به مردم خودش بردارد و همه‌ی تقصیرها را به گردن دیگر کشورها نیندازد.

نماینده‌ی نروژ ضمن آنکه به حق آزادی بیان و آزادی در پوشش اشاره کرد٬‌گفت که دیگر سرکوب زنان و خشونت عریان پلیس ایران پذیرفتنی نیست. همچنین اعلام کرد که ما خشونت علیه معترضین را محکوم می‌کنیم و جمهوری اسلامی باید حق تجمع و اعتراضات را به رسمیت بشناسد. او همچنین به محدودیت  دسترسی به اینترنت اشاره کرده و مشخصاً گفت که اقلیت‌های جنسی و جنسیتی در ایران تحت ستم هستند و در مواردی اعدام می‌شوند و ما خواهان از بین بردن هرگونه تبعیض علیه شهروندان ایرانی به خاطر گرایش جنسی و هویت جنسیتی‌شان هستیم. در آخر سخنان خود را چنین به پایان برد که کشور ایران عضو سازمان ملل متحد و هم‌پیمان در راستای مطالبات حقوقی زنان است و  وظیفه دارد تا نشان بدهد که این مسئولیت را جدی می‌گیرد.

نماینده‌ی فرانسه نیز ضمن تحسین عزم راسخ مردم در برابر سرکوبها٬‌گفت که موارد نقض حقوق بشر در ایران بسیار زیاد است و مثالی زد از اعدام‌های بی شمار و اینکه برخی از این اعدام‌ها برای افراد زیر سن قانونی و همچنین برای افراد ال جی بی تی اعمال می‌شوند. او گفت که نقض حقوق زنان و اقلیت‌ها نقض حقوق بشر است و اشاره کرد که در ایران تعرض‌های جنسی بی پاسخ مانده‌اند و هرگونه اعتراضی به شکنجه و زندان و اعترافات اجباری ختم می‌شود. او به زندانی کردن یا گروگانگیری افراد دو تابعیتی‌ و افراد غیر‌ایرانی نیز اشاره کرد که بهانه‌ای برای تبادلات سیاسی با برخی از کشورها شده است.

نماینده‌ی برزیل به عدالت جنسیتی و عدالت برای فعالین فمینیست ایرانی اشاره کرد. نماینده‌ی مکزیک از Gender bias یا «سوگیری جنسیتی» در ایران صحبت کرد. نماینده‌ی کنیا نگرانی خودش را از تخریب همبستگی و هویت ملی ایرانیان ابراز کرد. نماینده‌ی امارات خواهان خویشتن‌داری و بازگشت به آرامش شد و نماینده‌ی گابن از سیاسی کردن حقوق بشر حرف زد٬‌درحالیکه چندان مشخص نبود مخاطب او کیست و حقوق بشر چگونه می‌تواند امری غیر‌سیاسی تلقی شود؟

در آخر نماینده‌ی نیوزلند نیز از سرکوب اقلیت‌ها در ایران صحبت کرد و اشاره کرد که پیگیری حقوق بشر می‌بایست فارغ از «اتنیک و جنسیت» افراد مد نظر قرار بگیرد.

لازم به ذکر است که قبل از برگزاری این نشست سعید ایروانی، سفیر ایران، در کنفرانس مطبوعاتی سازمان ملل شرکت کرد اما حاضر نشد به سوالات خبرنگاران پاسخ دهد و در جلسه‌ی اصلی نیز حضور نداشت.

ایالات متحده آمریکا و آلبانی که برگزار کننده‌ی این نشست بودند روابط دیپلماتیک با ایران ندارند.

کشورهای انگلیس و ایرلند در سطح معاون نمایندگی و سایر اعضای شورای امنیت در سطح کارشناس در این جلسه حضور یافتند.

کشورهای چین و روسیه از ایران حمایت کردند و کشور هند اصلاً صحبتی نکرد.

کشورهای نروژ،‌‌ فرانسه و نیوزلند مشخصاً از حقوق تضعیف شده‌ی اقلیت‌های جنسی و جنسیتی در ایران سخن گفتند.

آبان ثابتی

آبان ۱۴۰۱