روز جهانی پناهنده، رنج ترک خانه و ترس از آینده‌ای نامعلوم
در تقویم جهانی روز پناهنده به منظور جلب توجه جامعه بین‌الملل به حق زندگی در امنیت برای هر انسانی در نظر گرفته شده است. افرادی که به دلیل به خطر افتادن امنیت و جانشان‌شان مجبور به ترک محل زندگی خود می‌شوند. جامعه ال‌جی‌بی‌تی نیز یکی از گروه‌های بسیار آسیب پذیر که به دلیل جرم‌انگاری‌ها، تبعیض و خشونت‌هایی که در کشورهایی مانند ایران تجربه می‌کنند، برای زندگی در شرایطی امن مجبور به ترک کشورشان می‌شوند.
بسیاری از ما تجربه پناهجویی را داشتیم و یا هنوز با آن دست و پنجه نرم می‌کنیم. این روایت تصویری واقعی از شرایطی که اکثر پناهجویان ال‌جی‌بی‌تی تجربه می‌کنند را نشان می دهد.
روایت رنج پناهجویانی که به امید رسیدن به زندگی بهتر و با کرامت انواع خطر را به جان می‌خرند تا بتوانند در امنیت زندگی کنند.
در این میان افرادی جان سالم به در برده از سیل فشارها و سختی‌ها گذر می‌کنند و افرادی نیز مانند الا، زن ترنسی که جان خود را در برلین برای اعتراض به تبعیض و عدم رسیدگی به پرونده‌اش گرفت، ما را ترک می‌کنند.
اما چرا پرداختن به این روایت‌ها مهم است؟
با وجود اینکه بخشی از پناهجویان ایرانی ال‌جی‌بی‌تی در سراسر جهان در کشورهای امن ساکن شده‌اند اما بخش بزرگی از این جامعه هنوز در کشور میانی مانند ترکیه با مشکلات دست و پنجه نرم می‌کنند.
ترکیه، کشوری که ایرانیان برای سفر به آن احتیاجی به ویزا ندارند، یکی از اولین مقاصد برای رسیدن به امنیت نسبی برای افراد ال‌جی‌بی‌تی است.
اما آیا شرایط این جامعه همانطور که به نظر می‌آید، امن و بی‌دردسر است؟
بر اساس گزارش ایلگا از شرایط جرم‌انگاری بر اساس گرایش جنسی، هویت جنسیتی، بیان جنسیتی و شاخصه‌های جنسی (SOGIESC) هرچند در قانون مجازات ترکیه صریحا روابط جنسی بین دو همجنس جرم‌انگاری نشده است اما بندهای متفاوتی در قانون جزایی ترکیه امکان برای ایجاد محدودیت برای جامعه ال‌جی‌بی‌تی را فراهم می کند.
برای مثال ماده ۸، آزادی بیان و آنچه که در فضای مجازی و عمومی منتشر می‌شود را تحت تاثیر قرار می‌دهد، برای مثال از سال ۲۰۱۷ با استفاده از همین بند قانونی، برگزاری هرگونه رویداد مربوط به جامعه ال‌جی‌بی‌تی در آنکارا ممنوع گردید.
حالا تصور کنید، در چنین شرایطی که هم قانون و هم بستر فرهنگی اجتماعی محدودیت‌های شدیدی را برای افراد این جامعه ایجاد می‌کنند، پناهجو هم باشید و محدودیت کار، تهیه مسکن و بی‌اطلاعی از آینده را هم به دوش بکشید.
میلاد یکی از صدها همجنسگرایی‌ست، که سال ۲۰۱۵ در ترکیه درخواست پناهندگی داده، بعد از مصاحبه اولیه در شهری که توسط پلیس اداره مهاجرت مشخص شد، ساکن شده و بعد از گذشت یک سال از ورودش به ترکیه توسط UN مصاحبه شده و درخواست پناهندگی‌اش قبول شده است.
میلاد می گوید: «از آن زمان تا سال ۲۰۲۲ پرونده در مرحله ی “قبولی در مصاحبه اول” باقی مانده بود، از طریق اداره مهاجرت ترکیه تماس گرفتند و برای اسکان مجدد مصاحبه تلفنی شدم و بعد از گذشت سه ماه از زمان مصاحبه تلفنی پرونده من در وب سایت با عنوان “معیارهای لازم برای اسکان مجدد را ندارد” درج شده است و با پیگیری‌های تلفنی و ایمیلی هیچ توضیحی از سوی اداره‌های مربوطه هم داده نشده که علت این عنوان در سایت چه بوده و چکار باید کرد.»
بعد از تعطیلی دفتر سازمان ملل در ترکیه، رسیدگی به پرونده‌های پناهجویان به پلیس مهاجرت ترکیه محول شده است. رسیدگی به پرونده‌ها کندتر شده و ساز و کاری برای پاسخگویی به سوالات و درخواست‌های پناهجویان ارائه نمی‌شود. نکته قابل توجه دیگر تفاوت نحوه برخورد کارمند‌های UN با پلیس مهاجرت ترکیه با پناهجویان به ویژه پناهجویان ال‌جی‌بی‌تی است. پناهجویانی که در یک شهر اسکان داده می‌شوند برای خروج از آن شهر احتیاج به اجازه دارند، «در اکثر مواقع با برگه “اجازه خروج از شهر” موافقت نمی‌شود و با پناهجو همچون یک زندانی رفتار می‌شود.» همچنین به صورت مرتب برای اعلام حضور باید به اداره پلیس مهاجرت رجوع کرده و امضای خود را ثبت کنند.
برخورد مسئولین نیز غالبا در این روند تبعیض‌آمیز و پرخاش‌گرایانه است.
میلاد در ادامه می گوید: « روند پاسخگویی و اطلاع رسانی به پناهجویان بسیار ضعیف است و بسیاری از مقالات سایت اطلاع رسانی اداره مهاجرت ترکیه تا به امروز به زبان فارسی ترجمه نشده است و مجبور هستیم برای اطلاع از آخرین اخبار به زبان‌های دیگر رجوع کنیم که گاهی درک درست از اطلاعیه‌ها برای ما بسیار سخت می‌شود و به دلیل عدم و دسترسی به اطلاعات و قوانین جدید دچار مشکلات زیادی در ترکیه شده‌ایم.»
بعد از انتقال مسئولیت پرونده‌ها به پلیس اداره مهاجرت، بیمه‌های درمانی پناهجویان قطع شده و دسترسی این افراد را به امکانات درمانی و بهداشتی قطع و یا محدود کرده است .
« بیمه های درمانی فقط شامل گروه بسیار کوچکی که شرایط بسیار بحرانی دارند می‌شود. در صورتیکه هزینه‌های بیمارستان‌های خصوصی و داروهای مورد نیاز بسیار گران و پر هزینه هستند.»
پناهجویان اجازه کار قانونی در ترکیه را ندارند و بعضا هیچ راه درآمدی برای گذران زندگی خود پیدا نمی‌کنند. این موضوع سبب می‌شود تا به صورت غیرقانونی مشغول به کار شوند که نه تنها هیچ راه رسیدگی و اعتراض در صورت بروز مشکل با کارفرما یا کارکنان دیگر را ندارند بلکه کار غیرقانونی برایشان خطر و ریسک دوچندان به همراه دارد. «با تمام این حال گاهاً کارفرماهای ترک از این خلاء قانونی استفاده می‌کنند و حق و حقوق ما پناهجویان را ضایع می‌کنند و از پرداخت همین دستمزدهای اندک نیز سرباز می‌زنند.»
در این روز با تاکید بر کرامت انسان‌ها و حق زندگی در آرامش و امنیت، از سازمان‌های فعال در زمینه پناهجویی در کشورهایی که به عنوان مقصد سوم شناخته می‌شوند می‌خواهیم که بر اساس اطلاعات دقیق شرایط اقلیت‌های جنسی و جنسیتی در ایران را بررسی کنند. زندگی در امنیت در ایران با توجه به جرم‌انگاری حول جامعه ال‌جی‌بی‌تی، خشونت‌های خانوادگی و تبعیض های سیستماتیک ممکن نیست.
شش‌رنگ با وجود اینکه هیچگاه دارای ملزومات لازم برای فعالیت در این زمینه نبوده است، اما علاوه بر تهیه گزارش‌های به روز از شرایط قانونی، اجتماعی و امنیتی اقلیت‌های جنسی و جنسیتی در ایران، بارها به سیاست کشورهای مقصد در رابطه با پذیرش پناهجویان ایرانی ال‌جی‌بی‌تی انتقادهای جدی و موثر کرده است. همچنین یکی از دستاوردهای ما در این زمینه، تعیین سیاست‌های دفتر پناهندگی بریتانیا و همچنین بررسی موازین دفتر رسمی پناهجویی اروپا بر اساس این گزارش‌ها می‌باشد.
این وضعیت بدون همکاری نهادهای حقوق بشری در کشورهایی چون کانادا و امریکا، نروژ و … تغییری نخواهد کرد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.