در فوتبال زنان ایران چه می گذرد؟!
شش رنگ: مسئولان فدراسیون فوتبال ایران هفته گذشته از اخراج هفت زن فوتبالیست به بهانه “ابهام جنسیتی” خبر داده‌اند٬ در پی انتشار این خبر، فوتبالیست های زن و هویت جنسیتی در بسیاری از رسانه‌ها و شبکه‌های اینترنتی اجتماعی مورد توهین و تمسخر قرار گرفته‌اند، بدون اینکه به نقض حقوق این افراد توجه جدی صورت بگیرد. گزارش‌های رسیده به شش‌رنگ (شبکه لزبین ها و ترنسجندرهای ایرانی) حاکی از این است که در بسیاری از موارد فشار بر ورزشکاران به دلیل نوع رفتار آنها و ظاهر متفاوت با تعاریف معمول زنانگی بوده است.
به گفته منابع موثق شش رنگ در ایران٬ در سال‌های اخیر بدون وجود هیچ مقررات واحدی، برخی از ورزشکاران زن به صورت گزینشی و به بهانه مواردی همچون کوتاه بودن مو٬ داشتن تاتو٬ سوراخ کردن بینی و پوشش و رفتارهای به اصطلاح مردانه تنبیه شده‌اند. در موارد بسیاری علت این حساسیت، گزارش‌های حراست فدراسیون یا مربی و بازیکنان تیم حریف بر علیه بازیکنانی است که مرزهای جنسیتی مرسوم را رعایت نمی کنند.
احمد هاشمیان، رییس کمیته پزشکی فدراسیون فوتبال 18 بهمن 1392 در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) محرومیت هفت فوتبالیست زن از شرکت در مسابقات را در راستای اجرای دستورالعمل تعیین جنسیت خواند.
آخرین مصاحبه احمد هاشمیان، رییس کمیته پزشکی فدراسیون فوتبال مبنی بر اینکه هفت بازیکن تیم‌های فوتبال و فوتسال زنان برای ادامه فعالیت‌شان نیاز به آزمایشات پزشکی داشتند نیز تایید کننده تحقیقات شش رنگ است و نشان می‌دهد که این بازیکنان پیش از انجام هرگونه معاینه پزشکی از شرکت در مسابقات محروم شده‌اند.
یکی از ورزشکاران زن به شش رنگ گفته است که مسئولان حراست فدراسیون به زنانی که رفتارهای کلیشه‌ای زنانه ندارند بیشتر حساس هستند و در صورت احراز ترنس‌سکشوال یا شک به همجنسگرا بودن فرد، بلافاصله او را از تیم اخراج می‌کنند. این حساسیت‌ها به گونه‌ای است که ورزشکاران زن دراردوهای تیم ملی اجازه ندارند که پستان‌هایشان را برای اینکه زیاد مشخص نباشد٬ ببندند و حتی داوران و مربیان نیز نباید موهای‌شان را پسرانه کوتاه کنند.
به گفته ورزشکاران زن و منابع مطلع در حوزه ورزش زنان٬ ارجاع به معاینات پزشکی موسوم به «تعیین جنسیت» نیز یکی از روش‌هایی است که گاه برای محرومیت ورزشکاران زن به کار گرفته می‌شود. آزمایش‌های «تعیین جنسیت» در مرحله اول شامل یک تست روانشناسی است که طی آن سوالاتی از قبیل میزان تمایل به حضور در اجتماعات زنانه٬میزان علاقه به زندگی مشترک٬ ازدواج٬ گرایش جنسی و چرایی کوتاه کردن موها و سوالاتی از این قبیل طرح می‌شود. در صورت تشخیص روانشناس مبنی بر ادامه تست٬ ورزشکاران زن برای معاینه پستان و واژن به کمیسیون پزشکی که در مواردی مرکب ازیک تا 6 پزشک ( سه زن و سه مرد) بوده، ارجاع داده می‌شوند. در برخی موارد٬ورزشکاران زن علاوه بر این آزمایش‌ها مجبور به سونوگرافی از رحم و تخمدان نیز می‌شوند. گرفتن تاییدیه پزشکی مبنی بر “مونث بودن” آخرین مرحله این آزمایش‌ها و شرط صدورمجوز حضور و شرکت در مسابقات ورزشی است.
این در حالی است که این گونه معاینات پزشکی با استانداردهای بین المللی هم‌خوانایی ندارد و کرامت انسانی ورزشکاران را خدشه دار می کند.
بر اساس این این گزارش‌ها طی سه سال اخیر مراجعه به پزشک برای تایید مونث بودن و انجام تست روانشناسی یکی از الزامات عضویت در تیم های ملی زنان بوده، اما همچنان ورزشکارانی که موهای کوتاه دارند، لباس‌های پسرانه می‌پوشند، صدای بم دارند و آرایش نمی‌کنند در معرض حساسیت بیشتری برای گرفتن تست‌های پزشکی قرار دارند.
زهره هراتيان، افسر كميته ضد دوپينگ فيفا در گفت‌وگو با روزنامه اعتماد، انجام این آزمایشات را در راستای یک‌سان بودن سطح توان جسمی بازیکنان عنوان کرد و گفت: “بر اين اساس فيفا اساسنامه تعيين جنسيت را قرار داده و بالطبع در آسيا هم AFC كليه فدراسيون‌هاي تحت امر خود را موظف به اجراي اين قوانين كرده است. اصل كلي اين آيين‌نامه هم اين است كه هر بازيكن فوتبال كه براي حضور در مسابقات اعلام آمادگي مي‌كند بايد مشخص شود كه پسر است يا دختر. فدراسيون فوتبال ايران هم از سال ۱۳۸۹ اين آيين‌نامه را اجرايي كرده و مطابق آن همه‌چيز تحت كنترل قرار مي‌گيرد.”
این در حالی است که کمیته المپیک از سال ۲۰۱۱، تنها انجام تست تعیین میزان هورمون آندروژن را مجاز می‌داند. بر اساس این تست چنانچه تشخیص داده شود میزان آندروژن در یک ورزشکار زن به اندازه مردان است و این موضوع باعث می شود آنها نسبت به رقبای زن خود از برتری و امتیاز ناعادلانه ای برخوردار باشند، اجازه شرکت در مسابقات را نمی یابند. هرچند براساس همین قوانین، این عده پس از کاهش هورمون آندروژن خود و رساندن آن به حد متوسط معمول در بین دیگر زنان ورزشکار می‌توانند مجددا در مسابقات شرکت کنند. در هیچیک از قوانین بین‌المللی، تست روانشناسی مجاز نیست، در هیچیک از قوانین بین المللی تستی بر روی زنانی که هویت جنسیتی متفاوت دارند انجام نمی‌شود و در هیچ صورتی، انجام عمل جراحی تغییر جنسیت به عنوان شرط ورود کسی به مسابقات ورزشی تعیین نمی‌شود.
احمد هاشمیان در مصاحبه با خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)، امکان ادامه “فعالیت درعرصه فوتبال و فوتسال” برای زن محروم شده از شرکت در بازی‌ها را مشروط به “حل مشکلات خود از طریق جراحی [ تغییر جنسیت ] و احراز صلاحیت لازم درمعاینات پزشکی” دانست.
یک فوتبالیست زن به شش رنگ گفت دست کم دو نفر را می‌شناسد که پس از این آزمایش‌ها که برای عضویت در تیم ملی به آن تن داده بودند، با تشخیص بیماری “اختلال هویت جنسی” یا ترنس‌سکشوال مجبور به عمل جراحی تغییر جنسیت شده اند و فوتسال را هم کاملا کنار گذاشتند.
از سال 2013 ترنس سکشوالیتی از لیست “اختلالات” جنسیتی خارج شده و بیماری محسوب نمی‌شود بلکه صرفا به عنوان “آشفتگی” جنسیتی مطرح است و نمی‌تواند به عنوان ناتوانی یا محدودیت یا محرومیت یک فرد مورد استدلال قرار گیرد. تغییر جنسیت از زن به مرد، شانس ورزشکاران حرفه‌ای را برای رقابت در تیم مردان بسیار کم می‌کند و به حذف آنها از ورزش حرفه‌ای به ویژه در سطح تیم ملی منجر می‌شود.
با وجود تاکید چندباره مقامات رسمی فدراسیون بر مطرح نبودن مساله دوپینگ در محرومیت این بازیکنان، در بسیاری از گزارش‌های منتشره در سایت‌های گوناگون داخل و خارج از ایران بارها مفاهیم و موضوعات متفاوت با هم تداخل یافته و گاه بحث دوپینگ و ممنوعیت آن که امری جهانی است به عنوان دلایل این تصمیم ذکر شده یا در مورد آن موضع‌گیری شده است. این در حالی است در صورتی که خود احمد هاشمیان٬ رئیس کمیته پزشکی فدراسیون فوتبال صراحتا عنوان می‌کند که: ” محروميت اين افراد مانند محروميت دوپينگ نيست.”
برای اطلاعات بیشتر:
شش رنگ: محرومیت هفت فوتبالیست زن در ایران؛ تبعیض براساس هویت جنسیتی را متوقف کنید
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.