مشکل شش رنگ پوتین/ الهام ملکپور
اواخرهفته گذشته، هم‌زمان با گشایش رسمی بازی‌های المپیک زمستانی «سوچی» در روسیه، شرکت «گوگل» در اقدامی نمادین و در دفاع از حقوق همجنسگرایان وهم‌چنین ابراز ناخرسندی از قوانین ضدهم‌جنس‌گرایی در روسیه، لوگوی جست‌وجوگر خود را به رنگ پرچم شش‌رنگ همجنسگرایان درآورد.
این پرچم رنگین‌کمان از سال 1978 میلادی به نمادی از مبارزه اقلیت‌های جنسی برای دست‌یابی به حقوق برابر با دیگر شهروندان تبدیل شده است.
گوگل در زیر نشان خود، بخشی از قوانین المپیک را یادآور شده است که می‌گوید: «ورزش از حقوق انسانی ماست. هر فرد باید امکان این را داشته باشد که به دور از هر نوع تبعیض و در راستای روح المپیک که نیازمند درک متقابل، دوستی، هم‌بستگی و جوان‌مردی است، در ورزش شرکت کند.»
روزنامه بریتانیایی «گاردین» و سازمان «دیده‌بان حقوق بشر»، از پرآوازه‌ترین سازمان‌های حقوق‌بشری در دنیا هم در اقدامی مشابه، هم‌چون ده‌ها سازمان و ارگان دیگر، به کمپین حمایت از حقوق همجنسگرایان پیوستند.
در شامگاه روز هفتم فوریه 2014، بیست‌ودومین دوره بازی‌های المپیک زمستانی در سوچی روسیه، با شعار «دروازه‌ای به آینده»(Gateway to the future) گشایش یافت. پیش از این هم در سال 1980، المپیک تابستانی در شهر مسکو و در اتحاد جماهیر شوروی سابق برگزار شده بود. در این بازی‌ها که تا 23 فوریه ادامه خواهد داشت، دو هزار و 900 ورزشکار در رشته‌های گوناگون برای دست‌یابی به مدال‌های قهرمانی به رقابت می‌پردازند.
بازی‌های زمستانی امسال اما با حاشیه‌های فراوانی روبه‌رو بوده که مساله نقض حقوق اقلیت‌های جنسی از سوی دولت روسیه، بیش از همه جنجال‌آفرین شده است.
اگرچه در دوران اتحاد جماهیر شوروی هم‌جنس‌گرایی به‌طور قانونی ممنوع بود، از سال۱۹۹۳ در روسیه این ممنوعیت رفع شد ولی با این وجود، دولت این کشور به تضییع حق اقلیت‌های جنسی ادامه داده است. آن چه که با عنوان «قانون منع تبلیغ هم‌جنس‌گرایی» در ژوئن 2013 در روسیه به تصویب رسید، رای مثبت 388 نماینده پارلمان این کشور را با خود داشت.
بر پایه این قانون، تبلیغ هم‌جنس‌گرایی در حضور افرادی که به سن قانونی نرسیده‌اند، جرم محسوب می‌شود. مدافعان حقوق همجنسگرایان معتقدند دولتمردان روسیه قصد دارند همجنسگرایان را در چشم مردم این کشور، هم‌سطح بچه‌بازی نشان دهند هر چند این دو ربطی بهم ندارند.
هفدهم ژانویه سال جاری میلادی، پیش از آغاز بازی‌های المپیک، ولادیمیر پوتین در سخنانی جنجال‌برانگیز گفت: «همجنسگرایان در المپیک زمستانی سوچی، مورد آزار و اذیت قرار نخواهند گرفت مادامی که به کودکان نزدیک نشوند.»
مقایسه هم‌جنس‌گرایی با بچه‌بازی از قدیمی‌ترین ترفندهایی است که مخالفان حقوق هم‌جنس‌گرایی برای بدنام کردن این اقلیت‌های جنسی به کار می‌برند.
از سویی، پوتین در پاسخ به چرایی رنگین‌کمانی بودن یونیفرم هیات ورزشی روسیه افزود:«ما ممنوعیتی در رابطه با روابط جنسی غیرسنتی نداریم.» و اضافه کرد:«ما درباره تبلیغ هم‌جنس‌گرایی و بچه‌بازی ممنوعیت داریم.»
این گفته پوتین که بچه‌بازی و هم‌جنس‌گرایی را در یک دسته قرار داده بود، اعتراض‌های گسترده‌ای را در سطح جهانی برانگیخت.
کاخ سفید در واکنش به نقض حقوق اقلیت‌های جنسی در روسیه، از اعزام مقامات بلندپایه خود به افتتاحیه المپیک زمستانی خودداری کرده و اعلام داشته است که سرپرستی هیات آمریکا برعهده «جانت ناپولیتانو»، وزیر پیشین امنیت داخلی خواهد بود. افزون بر آن، «بیلی جین کینگ»، تنیس‌بازی که در زمینه دفاع از حقوق اقلیت‌های جنسی هم فعالیت می‌کند، به‌همراه «کیتلین کهو»، بازیکن هاکی روی یخ که پیش از این، هر دوی آن‌ها گرایش جنسی خود را آشکار کرده بودند، هیات آمریکایی را همراهی خواهند کرد.
«فرانسوا اولاند»، رییس‌جمهور و «رولان فابیوس»، وزیر امور خارجه فرانسه، «یوآخیم گاوک»، رییس‌جمهور آلمان و «ویویان ردینگ»، کمیسر قضایی اتحادیه اروپا نیز از جمله مقاماتی هستند که به خاطر قوانین هم‌جنس‌گراستیزی روسیه، سفر خود به سوچی برای شرکت در افتتاحیه بازی‌های المپیک زمستانی را لغو کردهاند.
به گزارش خبرگزاری آلمان، وزارت امور خارجه روسیه هم بی‌کار ننشسته و در گزارشی که در 15 ژانویه منتشر کرده، سیاست پشتیبانی اتحادیه اروپا از حقوق اقلیت‌های جنسی را به‌شدت مورد انتقاد قرار داده و آن را «سیاست نئولیبرالی» و «تبلیغ تهاجمی» به‌سود هم‌جنس‌گرایی دانسته است.
در این گزارش آمده است: «تلاش‌هایی برای وادار کردن کشورهای دیگر به پیوستن به دیدگاه نامناسبی درباره هم‌جنس‌گرایی و ازدواج افراد هم‌جنس به‌عنوان یک هنجار زندگی، وجود دارد تا سزاوار حمایت در سطح دولتی شود.»
ولادیمیر پوتین در همین رابطه گفت که المپیک جهانی جایی نیست که در آن درباره حقوق همجنسگرایان صحبت شود.
واکنش نسبت به این رویداد، ابعاد گسترده‌تری از سطح سران کشورها در بر داشته است. «شر» از آن دسته هنرمندانی بود که نسبت به وضعیت حقوق اقلیت‌های جنسی، هم‌زمان با بازی‌های سوچی واکنش نشان داد. او که خواننده و بازیگری پرآوازه است، پیشنهاد شرکت در المپیک زمستانی روسیه را قبول نکرد.
«شر» سال‌ها است برای برابری جنسی مبارزه می‌کند. او برای اعلام هم‌بستگی با جامعه اقلیت‌های جنسی و اعتراض به نقض حقوق همجنسگرایان، دعوت به مراسم افتتاحیه را نپذیرفت.
از سوی دیگر، «ناديا تولوکنيکووا» و «ماشا آليوخينا»، از اعضای گروه «پوسی رایوت»، در برنامه «استیون کولبر»، خواستار بایکوت المپیک روسیه شدند.
در ششم فوریه، درست پیش از آغاز بازی‌های زمستانه المپیک، «بان کی‌مون»، دبیرکل سازمان ملل متحد در یک سخنرانی در انتقاد به رفتار دولت روسیه علیه همجنسگرایان، به این نکته اشاره کرد که سازمان ملل متحد در دسامبر گذشته، روز حقوق بشر را «برون‌آیی ورزش علیه هم‌جنس‌گراستیزی» نام‌گذاری کرده است.
دبیرکل سازمان ملل متحد افزود:«تعدادی از ورزشکاران حرفه‌ای، همجنسگرا و دگرجنسگرا، درباره تبعیض صحبت می‌کنند. همه ما باید صدایمان را علیه تعرض به افراد لزبین، گی، دوجنس‌گرا و دوجنسی برسانیم.»
او گفت: «ما باید با بازداشت‌ها، زندان‌ها و محدودیت‌های تبعیض‌آمیزی که در برابر آن‌ها قرار دارد، مخالفت کنیم.»
بااین‌حال، بان کی‌مون از قانون موسوم به «قانون منع تبلیغ هم‌جنس‌گرایی» در روسیه هیچ صحبتی به میان نیاورد. این در حالی است که اتحادیه اروپا بارها در نشست‌های مختلف خود، علیه این قانون اعلام موضع کرده است.
پیش از تصویب این قانون، «گیدو وستروله»، وزیر امور خارجه آلمان نیز که خود هم‌جنس‌گراست، سفیر روسیه در آلمان را به وزارت امور خارجه فراخواند و تصویب این قانون را با «بیانیه حقوق بشر اتحادیه اروپا» در تضاد دانست.
به گزارش خبرگزاری آلمان به نقل از «کمیته بین‌المللی المپیک» (IOC)، ورزشکاران همجنسگرا و اعضای تیم آن‌ها هنگام برگزاری مسابقه‌های المپیک زمستانی، از پی‌گرد قانونی مصون می‌مانند.
نماینده کمیته بین‌المللی المپیک در این رابطه گفت: «مقامات ارشد دولت روسیه به ما قول داده‌اند که این قانون در مورد شرکت‌کنندگان در بازی‌های المپیک به اجرا در نیاید.»
در بیانیه این کمیته آمده است: «ما به عنوان یک تشکیلات ورزشی، باید بتوانیم تضمین کنیم که تمامی بازی‌ها بدون اعمال تبعیض در مورد ورزشکاران، کادر اداری، تماشاگران مسابقه‌ها و رسانه‌ها برگزار می‌شوند.»
با این وجود، براساس گزارش اداره مهاجرت کشور روسیه، از هنگام اجرایی‌شدن «قانون منع تبلیغ هم‌جنس‌گرایی»، چهار هلندی به دلیل نقض این قانون، برای مدت سه سال از ورود به روسیه محروم شده‌اند.
سازمان دیده‌بان حقوق بشر از مقامات روسیه خواسته است که به خشونت‌ها علیه اقلیت‌های جنسی پایان دهند. این سازمان بین‌المللی غیردولتی با اشاره به ضرب و شتم همجنسگرایان، تاکید می‌کند که این تبعیض و خشونت جنبه سیستماتیک دارد و با حمایت دولت و مقامات دولتی محلی انجام می‌شود.
آزار و اذیت و اعمال خشونت نسبت به اقلیت‌های جنسی، تاکنون در بسیاری از شهرهای روسیه، از جمله مسکو، سن‌پترزبورگ و نووسیبیرسک به شکل مستند ثبت شده است.
در ششم فوریه، بیش از 200 نویسنده از سرتاسر جهان در نامه سرگشاده‌ای که در روزنامه گاردینبازتاب یافت، خطاب به ولادیمیر پوتین، از ضرورت احترام به آزادی بیان و توجه به حقوق همجنسگرایان صحبت به میان آوردند.
از میان این نویسندگان می‌توان به نام‌هایی چون «سلمان رشدی»، «اورهان پاموک»، «مارگاریت آتوود»، «گونتر گراس»، «آریل دورفومن» و «ادوارد البی» اشاره کرد.
سازمان دیده‌بان حقوق بشر دور روز پیش از بیانیه نویسندگان، متنی را به نشانه اعتراض به اعمال خشونت ماموران امنیتی روس به یک مرد همجنسگرا تنظیم کرد و انتشار داد.
در بخشی از متن، از قول «تانیا کوپر» (Tanya Cooper)، پژوهشگر روسی دیده‌بان حقوق بشر، چنین آمده است: «با چشم‌پوشی بر خشونت و کلام هم‌جنس‌گراستیزانۀ سرشار از نفرت، مقامات روسیه در آستانه بازی‌های المپیک در حال فرستادن پیام خطرناکی به جهان هستند که آن‌جا هیچ خطایی با حمله به همجنسگرایان وجود ندارد.»
از سوی دیگر، گروهی از هم‌جنس‌گراهراسان و مخالفان هم‌جنس‌گرایی به‌سوی روسیه رهسپار شدند تا مراتب قدردانی خود را از پوتین به‌صورت حضوری ابراز کنند. «لری کرافت» (Larry Craft)، واعظ آمریکایی، یکی از آن‌ها است.
او به «وال‌استریت‌ژورنال» گفت: «او و دو مرد دیگر چند ساعتی را در قرارگاه پلیس گذراندند.» آن‌هابنری را با خود حمل می‌کردند که روی آن نوشته شده بود:«خداوند پوتین را به خاطر مقابله با همجنسگرایان برکت دهد.»
کرافت می‌افزاید که آن‌ها به همه جای دنیا سفر می‌کنند تا پیام خود را منتشر کنند. درنهایت آن‌ها با این شرط آزاد شدند که بنر خود را حمل نکنند.
هم‌زمان با آغاز المپیک زمستانی در شهر سوچی، پلیس روسیه بیش از 60 نفر را به دلیل تظاهرات در مخالفت با المپیک دستگیر کرده است. به گزارش «نیویورک‌تایمز»، از 61 نفر دستگیرشده، 23 نفر برای ایفای حقوق همجنسگرایان فعالیت می‌کردند.
نخستین دستگیری، در روز هفتم فوریه اتفاق افتاد. چهار تظاهرکننده که یکی از آن‌ها زنی باردار بود، علیه قوانین ضد هم‌جنس‌خواهی در سن‌پترزبورگ تظاهرات کرده بودند که پلیس آن‌ها را دستگیر کرد. عضو گروه مدافع حقوق همجنسگرایان «ALL OUT» به شبکه خبری «سیبیاس» (CBS) گفت که «آناستاسیا اسمیرنوا» (Anastasia Smirnova)، یکی از تظاهرکنندگان دستگیرشده، از همکاران این سازمان بوده است. در همان روز، 19 دستگیری در نزدیکی میدان سرخ مسکو اتفاق افتاد.
در مراسم گشایش بیست‌ودومین بازی‌های المپیک زمستانی، شاهد اجرای «دریاچه قو» و «فندق‌شکن»، از آثار هنرمند نامی روسی‌تبار، «پیترایلیچ چایکوفسکی»( Pyotr Ilyich Tchaikovsky) بودیم. در این میان، به «نیکولای گوگل»( Nikolai Gogol) هم ادای احترام شد.
جدای از این دو چهره همجنسگرا، می‌توان به اجرای دونفره گروه پاپ روسی «t.A.T.u»، «لنا کاتینا»(Lena Katina) و «یولیا ولکوا»(Yulia Volkova) و نیز یکی از ترانه‌های گروه «کویین» اشاره کرد.
افزون بر یونیفرم رسمی تیم روسیه، یونیفرم رنگین‌کمانی آلمانی‌ها هم در مراسم افتتاحیه المپیک زمستانی توجه‌ها را جلب کرده بود. به‌طور کلی، با وجود جنجالی که پیرامون حقوق اقلیت‌های جنسی در حاشیه این دوره المپیک جهانی، چه از سوی مخالفان و چه از سوی موافقان به راه افتاده، نشانه‌های همجنسخواهانه در متن آمده است، با وجود این، هیات آلمانی گفته است که طراحی یونیفرم این تیم، پیش از تصویب قانون روسیه علیه همجنسگرایان انجام شده است. یونانی‌ها هم دستکش‌های رنگین‌کمانی به دست کرده بودند. در ورزشگاه محل برگزاری افتتاحیه نیز می‌توان به صندلی‌های تماشاچیانی اشاره کرد که رنگی طراحی شده‌اند ولی هیچ نشانی از نماد اقلیت‌های جنسی در خود ندارند؛ گویی این تدبیری است که برگزارکنندگان المپیک برای جلوگیری از هرگونه نمایش نمادینی علیه دولت روسیه در دفاع از حقوق اقلیت‌های جنسی انجام داده‌اند.
«آناتولی پاچوموف»، شهردار سوچی در گفت‌وگویی با خبرگزاری بی‌بی‌سی گفته است که در سوچی، شهر میزبان بازی‌های المپیک زمستانی، هم‌جنس‌گرایی وجود ندارد.
او به میهمانان خود گفته است: «همه کسانی که به قوانین روسیه احترام می‌گذارند و عادات خود را به دیگران تحمیل نمی‌کنند، در امینت به سر خواهند برد.»
«دانیلا ایراشکو استولز»( Daniela Iraschko-Stolz)، ورزشکار اهل اطریش که در بازی‌های المپیک زمستانی حضور دارد، هم‌جنس‌گراست. او معتقد است که خبررسانی‌ها پیرامون نقض حقوق همجنسگرایان در روسیه اغراق‌آمیز است.
این ورزشکار 30ساله که در سال 2007 موفق به دریافت مدال طلا شده و سال گذشته نیز با شریک زندگی خود ازدواج کرده است، فکر می‌کند که در این زمینه بیش از اندازه اغراق شده است.
با این حال، «چری ماس»( Cheryl Maas)، ورزشکاری از هلند که به نشان هم‌بستگی با جنبش اقلیت‌های جنسی، در هنگام مسابقه، دستکشی با نشان رنگین‌کمان بر دست کرده بود، نظری متفاوت از دانیلا داشت.
المپیک زمستانی سوچی در فوریه امسال در حالی در جریان است و حواشی آن پیرامون نقض حقوق اقلیت‌های جنسی از سوی دولت روسیه توجه‌ها را به خود جلب کرده است که در همین زمان، به گزارش «سازمان عفو بین‌الملل»، در 38 کشور آفریقایی چون اوگاندا، نیجریه، زیمبابوه و زامبیا چنینی قوانینی علیه همجنسگرایان وجود دارد.
به گفته «استون‌وال» که از سازمان‌های مطرح دفاع از حقوق همجنسگرایان است، در 78 کشور قوانینی وجود دارند که ازدواج همجنسگرایان را ممنوع کردهاند. در میان این کشورها، پنج کشور مانند ایران، مجازات مرگ را برای همجنسگرایان در نظر گرفته‌اند.
تبلیغ تلویزیون نروژ در حمایت از ورزشکاران همجنسگرا در المپیک
منبع: ایران وایر
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.