شکستن الگوی دو جنس‌گونه: قوم ناواهو چهار جنسیت داشتند

«اگر او در عصر دیگری زندگی می‌کرد، به او افتخار می‌کردند. اما در عوض او را به قتل رساندند»؛ این جمله‌ای است که مستند «دو روح» یا جنسیت سوم با آن آغاز می‌شود. این مستند که از شبکه پی بی اس پخش می‌شود، نگاهی دارد به باور «نادلیهی» که در بین سرخ‌پوستان ناواهو رایج بوده است. در باور نادلیهی، جنسیت سومی وجود دارد که به طور روابط متقابل بین زنانگی و مردانگی در یک فرد شکل می‌گیرد. به عبارت دیگر فردی که دارای جنسیت سوم است یا در اصطلاح سرخپوستان ناواهو دو روح است خصایص (روح) زنانه و مردانه را یک‌جا دارد. این مستند در سوگ مرگ فرد مارتینز، شخصی با جنسیت سوم که بدن مردانه با طبیعتی زنانه داشت ساخته شده است.
مارتینز جوان‌ترین قربانی جنایت‌های ناشی از نفرت‌های متعصبانه بود. او در سال ۲۰۰۱ در سن ۱۶ سالگی به قتل رسید. مستند دو روح به بررسی زندگی او به عنوان فردی با جنسیت سوم می‌پردازد، پسری که دختر هم بود. این فیلم طبیعت را از نگاه معنوی بررسی می‌کند.
وسلی توماس، محقق قوم ناواهو از شهر تسیل آریزونا در این فیلم مستند می‌گوید: «بر اساس آموزه‌های قوم ناواهو، در دنیای سنتی کهن چهار جنسیت اصلی وجود داشت».
«زنان جنسیت نخست هستند زیرا قوم ناواهو یک جامعه مادرسالار است. مردان جنسیت دوم هستند، جنسیت سوم نادلیهی است که به شخصی اطلاق می‌شود که مرد به دنیا آمده اما در عملکرد در اوان کودکی نقش دختر دارد و در بزرگسالی نقش یک زن را ایفا می‌کند. جنسیت چهارم دقیقا برعکس جنسیت سوم است به این معنی که فرد از لحاظ بیولوژیک زن به دنیا می‌آید اما در کودکی نقش پسرانه و در بزرگسالی نقش مردانه را می‌پذیرد و هویت جنسی خود را در زندگی به عنوان یک مرد تعریف می‌کند».
در جامعه امروزی، به مردم برچسب مرد یا زن می‌زنند و کمابیش تنها همین دو جنسیت به رسمیت شناخته می‌شود. افراد بسیاری احساس می‌کنند که افراد دو روح، ترنسجندرها، هم‌جنس‌گرایان و دوجنسگرایان طبیعتی عجیب دارند، اما این در اصل بیانی است از  ماهیتی که این افراد برگزیده‌اند تا به راحتی از سر نفرت آن را قضاوت کنند.
توماس می‌گوید: «در فرهنگ غربی، وقتی می گویند «دختر» به طور خودکار پیشفرضی از مادینگی آن دختر در ذهن شکل می‌گیرد. یا وقتی که یک پسر را می‌بینند، هیچ وقت لحظه‌ای تأمل نمی‌کنند که ممکن است آن پسر زن باشد».
ریچارد لافورتون، سازمانده گروه دو روح می‌گوید: «نرینگی و مادینگی در بسیاری از مواقع به طور کامل در بدن یک فرد منعکس می‌شود. گویی که این افراد دو روح دارند».
ترجمه: شبکه شش رنگ
منبع:
teachings from indigenous traditional knowledge of the Navaj