گزارش ایران‌وایر از اولین جشن افتخار مجازی ایران
گزارش مریم دهکردی از ایران‌وایر به همراه گفتگویی با اعضای شش‌رنگ از جمله ملیکا زر، درباره اولین جشن پراید مجازی ایران. مریم دهکردی در این گزارش به برگزاری اولین پراید مجازی ایران که به صورت افلاین برگزار شد، پرداخته است و در این زمینه سوالاتی را از برگزارکنندگان این پراید انجام داده‌است.با بازنشر این گزارش، ضمن تشکر از ایران‌وایر و مریم دهکردی، خبرنگار، شما را به خواندن این گزارش دعوت می‌کنیم.
روی پوسترهای تبلیغاتی خود نوشته بودند: «تاریخ را رقم می‌زنیم. روزی در خیابان‌های ایران زیر پرچم شش رنگ رنگین‌کمانی یک‌صدا فریاد می‌زنیم “شش رنگ، با افتخار”.» این شعار، تبلیغ برگزاری اولین «رژه افتخار» مجازی جامعه رنگین‌کمانی ایران بود که سایت «شش رنگ» برنامه‌ریزی کرده بود. این رژه در روز ۳۱ مرداد ۱۳۹۹ برای اولین بار توسط جامعه رنگین کمانی ایرانی و البته به صورت مجازی برگزار شد.
اولین جشن افتخار مجازی ایران
***
«رژه پراید» (Pride) یا رژه افتخار جامعه اقلیت‌های جنسی و جنسیتی (شامل افراد هم‌جنس‌گرای زن و مرد، دوجنس‌گراها، ترنس‌جندرها و اینترسکس‌ها، نان‌باینری‌ها، کوییرها، هیچ‌جنس‌گراها و مانند دیگر گرایش‌های جنسی و هویت‌های جنسیتی) به یک روز یا هفته مشخص در تقویم شهرهای مختلف دنیا اطلاق می‌شود که در آن فستیوالی به پاس‌داشت این بخش از جامعه برگزار می‌شود.
جزییات این فستیوال در شهرهای مختلف دنیا با هم متفاوت هستند. اما در تقویم ایران تا امسال چنین روز مشخصی وجود نداشت و جامعه رنگین‌کمانی ایران به‌دلایل مختلف، از جمله مشکلات امنیتی، مشکلاتی که قانون مبتنی بر «شرع» برای مجازات آن‌ها به ارمغان می‌آورد و هم‌چنین تهدیدهایی که آشکارسازی ممکن است از سوی خانواده‌ها و نزدیکان متوجه آن‌ها کند، از برگزاری چنین مراسمی محروم بودند.
شیوع ویروس کرونا بسیاری از مراسم رسمی در کشورهای مختلف را تعطیل کرد یا به تعویق انداخت. از رویدادهای مهم ورزشی مثل المپیک تا جشنواره‌های مختلف فرهنگی هم‌چون «جشنواره کن» در سایه شیوع بیماری کووید-۱۹ یا معلق و یا اگر امکانش بود، به صورت آنلاین برگزار شدند. اغلب افراد شاغل، دورکاری را برای ادامه فعالیت‌هایشان برگزیدند و جلسه‌ها و میتینگ‌های کاری را پشت مانیتورها و تلفن‌های هوشمند برگزار کردند.
ایده برگزاری رژه افتخار مجازی هم از همین‌جا کلید خورد. «ملیکا زر»، کنش‌گر حوزه کوییر و از اعضای شش رنگ به «ایران‌وایر» می‌گوید: «وقتی کرونا شیوع پیدا کرد، رژه‌های افتخار همه کشورهایی که پیش از این آزادانه در خیابان‌ها برگزار می‌شدند، به‌خاطر ریسک بالای تجمع و احتمال ابتلا یا به‌دلیل ممنوعیت‌های رفت و آمد در شهرها، به صورت آنلاین برگزار شدند. یکی از بزرگ‌ترین و ویژه‌ترین‌شان، رژه افتخار جهانی بود. یک روز تمام به این برنامه اختصاص داده شد و هنرمندان و کنش‌گرهای زیادی از آن حمایت کردند. من با خودم فکر کردم حالا که امکان برگزاری چنین مراسمی در ایران نیست، چرا آنلاین برگزار نشود؟ همین شد که ایده را طرح کردم و با همکاران دیگرم در تیم شش رنگ آن را از یک ایده خام به کاری قابل اجرا و پخته تبدیل کردیم.»
در رژه افتخار جهانی که در روز ۲۷ ماه جون ۲۰۲۰، مصادف با هفتم تیر ۱۳۹۹ برگزار شد، «شادی امین»، مدیر اجرایی شش‌رنگ نیز به درخواست برگزارکنندگان این مراسم، پیام ویدیویی به نمایندگی از «ال‌جی‌بی‌تی‌های» ایران فرستاد. او در این پیام ویدیویی گفت: «من از جایی می‌آیم که بیش از ۴۰ سال است جمهوری اسلامی در آن افراد ال‌جی‌بی‌تی رو سرکوب و مجازات کرده است. ما سال‌ها است داریم در فضای مجازی نفس می‌کشیم، هم‌دیگر را پیدا می‌کنیم و عاشق می‌شویم. هرچند جامعه ال‌جی‌بی‌تی‌آی ایرانی بیش از این در نقش قربانی این سیستم باقی نخواهد ماند. ما هر روز خطر می‌کنیم و در مقابل نفرت‌پراکنی و فوبیا می‌ایستیم. رژه افتخار مجازی امسال به همه ما این فرصت را داد که واقعا باهم باشیم.»
ملیکا زر می‌گوید برنامه‌ریزی برای اجرای این رژه تقریبا دو ماه زمان برده اما نتیجه از آن‌چه فکر می‌کرده‌اند، رضایت‌بخش‌تر بوده است: «بررسی این ایده و تایید آن، نوشتن لیست افرادی که می‌خواستیم از آن‌ها به صورت رسمی دعوت کنیم تا در برنامه حاضر شوند و ارتباط با آن‌ها، تهیه ویدیوها و ادیت آن‌ها و سایر موارد، چیزی در حدود دو ماه زمان برد. استقبال اما خیلی خوب و بی‌نظیر بود. وقتی برنامه در حال اجرا بود، دوستانی که کامنت می‌گذاشتند و بازخوردی که به ما می‌دانند، حس دلپذیری به همه اعضای تیم می‌داد.»
این کنش‌گر حوزه کوییر می‌گوید: «با توجه به شرایط افراد ال‌جی‌بی‌تی در ایران، فشارها، سرکوب‌ها، قضاوت‌ها، عدم احساس امنیت در خانواده‌ها، جامعه و این استرس همیشگی که اگر کسی گرایش جنسی یا هویت جنسیتی آن‌ها را بفهمد، چه اتفاقی ممکن است برایشان بیفتد، هاله‌ای از عدم اعتماد به نفس و خودباوری در این جامعه به وجود آمده است. این جشن با حضور افراد زیادی که به نوعی حرف دل این بچه‌ها را می‌زدند از یک سو و حضور افرادی که هم‌بستگی و حمایت‌شان را به این جامعه نشان دادند از سوی دیگر، باعث شد این حس خودباوری دوباره در بچه‌ها زنده شود. حس این که باید مبارزه کنیم تا به حقوق مسلم خودمان برسیم و این مبارزه بدون اتحاد حاصل نخواهد شد، برایشان پررنگ تر شد؛ به ویژه این که تمام این برنامه را برای افراد ناشنوا و کم‌شنوا هم زیرنویس کردیم. قصدمان این بود هیچ فرد ال‌جی‌بی‌تی احساس تنهایی نکند.»
«مینا خانی»، فمنیست و تحلیل‌گر اجتماعی، یکی دیگر از همکاران شش رنگ است. او با اشاره به مشکلات متعددی که گردهمایی‌های جامعه ال‌جی‌بی‌تی در ایران برای آن‌ها به همراه دارد، می‌گوید: «علی‌رغم این که بسیار دل‌مان می‌خواست بچه‌های داخل ایران در این برنامه حضور داشته باشند اما به‌دلیل جرم‌انگاری هم‌جنس‌گرایی در ایران و ارتباطی که این مساله با سیاست‌های حاکمیت ایران دارد، برای شش رنگ ساده نیست که ارتباط مستقیم با جامعه رنگین‌کمانی در ایران بگیرد. برای همین و به علت حفظ امنیت و جلوگیری از بروز هرگونه مساله‌ای که جان و زندگی بچه‌های داخل ایران را به خطر بیاندازد، مثل همه فراخوان‌های قبلی که داشتیم، ناچار بودیم مسایل امنیتی را به‌شکلی فوق‌العاده رعایت کنیم. به همین دلیل تصمیم گرفتیم ویدیویی از ایران نگیریم و به جای آن، حضور بچه‌های ایران را با بازپخش تصاویر کمپین‌های قبلی نشان دهیم. این کار یک پیام هم داشت و نشان می‌داد حضور اعضای جامعه رنگین‌کمانی فقط مختص به این مناسبت خاص نیست و در تمام سال رخ می‌دهد.»
ماه جون به یادبود شورش‌های «استون‌وال» گرامی داشته می‌شود. این شورش‌ها در نتیجه برخوردهای خشونت‌آمیز بین پلیس و فعالان حقوق هم‌جنس‌گرایان از ۲۸ جون ۱۹۶۹ در بیرون از بار استون‌وال دهکده «گرینویچ» نیویورک آغاز و به نقطه آغاز جنبش حمایت از حقوق هم‌جنس‌گرایان مبدل شد. این ماه هم‌چنین به عنوان ماه قانونی شدن ازدواج هم‌جنس‌گرایان در ایالات متحده امریکا گرامی داشته می‌شود.
ملیکا زر در پاسخ به این پرسش که چرا روز آخر مرداد را برای اجرای این برنامه در نظر گرفتند، می‌گوید: «متاسفانه در تقویم ایران، روزی را که به صورت مشخص به موضوعی مرتبط با جامعه رنگین‌کمانی گره خورده باشد، نداریم. ۳۱ مرداد را به دلیل هم‌زمانی آن در بازه زمانی ماه‌های افتخار (جون، جولای و آگوست) انتخاب کردیم و حقیقتا هم‌بستگی میان خانواده رنگین‌کمانی و حامیان آن آن‌قدر زیاد بود که من فکر می‌کنم می‌شود این روز را هر ساله به عنوان زمان برگزاری رژه افتخار رنگین‌کمانی‌های ایرانی اعلام کرد.»
او به تلاش‌های سال‌های گذشته فعالان حقوق اقلیت‌های جنسی و جنسیتی اشاره می‌کند و همه کوشش‌هایی که برای مشاهده‌پذیری جامعه رنگین‌کمانی انجام شده است: «فقط خانواده رنگین کمانی نبودند که در این برنامه حضور پیدا کردند، چهره‌های شناخته شده و فعال در حوزه‌های مختلف مثل حقوق زنان، کودکان، اهالی رسانه، هنرمندان و سایر طیف‌ها به عنوان حامیان جامعه رنگین کمانی در این برنامه با ما همراه شدند. این همراهی و همدلی، همان چیزی بود که در همه این سال‌ها تلاش می‌کردیم به تمام مخاطبان نشان دهیم و بگوییم که ما تنها نیستیم.»
مینا خانی در تایید گفته‌های ملیکا زر می‌گوید: «برای همراهی با این حرکت، حجم پیام‌های دریافتی از سوی کنش‌گران و فعالان در حوزه‌های مختلف آن‌قدر زیاد بود که برنامه از آن‌چه گمان می‌کردیم، یک ساعت بیشتر طول کشید. این همراهی و تلاش جمعی برای ما به عنوان برگزار کنندگان این برنامه خیلی ارزشمند بود.»
ملیکا زر به نمایندگی از طرف برگزار کنندگان این مراسم که همه در زمینه حقوق اقلیت‌های جنسی و جنسیتی فعالیت می‌کنند، می‌گوید: «ما داریم سدهایی را می‌شکنیم و کارهایی را می‌کنیم که باید در آینده به امری عادی تبدیل شوند؛ مثل نوشتن از زنان لزبین و حقوق ترنس‌جندرها که اصلا باب نبود، برگزاری رژه پراید در ترکیه و همراهی و حضور بچه‌های ایران، انجام تحقیقات حقوق بشری حول حقوق هم‌جنس‌گرایان و ترنس‌ها، برگزاری برنامه‌های سخنرانی در شهرهای مختلف، شرکت در کنفرانس‌های بین‌المللی، مثل شرکت در اجلاس‌های جهانی و تقابل با هیات‌های رسمی دولت جمهوری اسلامی ایران. حالا با برگزاری پراید مجازی، یکی دیگر از این سدها را شکستیم.»
او هم‌چنین اضافه می‌کند: «همه این اتفاق‌ها رخ داده و به اتفاقی عادی تبدیل شده‌اند. امسال برگزاری اولین رژه افتخار مجازی می‌تواند آغازگر اقدامی بزرگ، آگاهی‌بخش و فرهنگ‌ساز برای همه ایرانیان باشد. من به عنوان عضو کوچکی از این مجموعه، خوشحالم که می‌توانم در بستری که فعالان شش‌رنگ در تمام این سال‌ها فراهم کرده‌اند، فعالیت کنم و برای بسیاری از اعضای آشکار و غیرآشکار جامعه رنگین‌کمانی قدمی بردارم.»
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.